Death of Vahe Avetyan

Death of Vahe Avetyan

This article is an orphan, as no other articles link to it. Please introduce links to this page from related articles; suggestions may be available. (October 2012)
Time 18:15 PM
Location Central military hospital, Yerevan
Cause Brain injury, coma
Burial July 2, 2012
Charges CC of RA, 6th and 14th points of 2nd section of 112th article, 1st and 3rd ponits of 2nd section of 113th article, 118th article[1]
Vahe Avetyan (August 2, 1979[2] - June 29, 2012) was an Armenian doctor, medical serviceman major of Armed Forces of Armenia, who died on June 29, 2012 in coma, from brain injury. His death received much publicity and media attention in Armenian societies. Avetyan went into coma after being beaten in the "Harsnakar" restaurant, which belongs to a member of Armenian parliament, at that time, Ruben Hayrapetyan.

Avetyan graduated from YSMU, he was otolaryngologist since 2004, served at central military hospital of Ministry of Defence.

HideFight and background

In the evening of June 17, 2012 a group of doctors, Vahe Avetyan among them, visited restaurant, and Avetyan was in sport clothes. The quarrel occurred on about 11:00 PM between Avetyan and a waiter because of Vahe's clothing. The fighting began after hit of waiter,[3] and then medical servers Vahe Avetyan, Edgar Mikoyan, Arkadi Aghajanyan, Garik Soghomonyan and Artak Baiadyan were beaten by the employees and security.[4] Vahe Avetyan and Artak Baiadyan were moved to the hospital afterward.[5] On June 18, on around 3:00 AM Avetyan underwent brain surgery, and after one more skull surgery[6][7] he stayed in come until his death, June 29, approximate time of death was mentioned 6:15 AM.[8]

Before the attack and beating Avetyan with his friends got changed and then returned as it was required.[9]
HideCriminal case and public reaction

Firstly tha case was sent from the police to the investigation service of Defence Ministry.[10] Afterward, thae case was transferred to the police investigation general bureau, and the police made an announcement on that.[11] A criminal prosecution was made by the 1st section of 112th article of the Armenian Criminal Code[12][13]:

"Infliction of willful bodily damage which is dangerous for life or caused loss of eye-sight, speech, hearing or any organ, loss of functions of the organ, or was manifested in irreversible ugliness on face, as well as caused other damage dangerous for life or caused disorder... is punished with imprisonment for the term of 3 to 7 years."[1]

Հայաստանի Ֆուտբոլի ֆեդերացիայի նախագահը նաև անձամբ է «պատժում» բժիշկ Հովասափյանին

ԱԺ արդեն նախկին պատգամավոր Ռուբեն Հայրապետյանն այդպես էլ չի հանդարտվում: Ճակատագրի հեգնանքով, թե ուղղակի պատահականությամբ Հայրապետյանի հերթական զոհը ևս բժիշկ է:

Նոյեմբերի 7-ին «Փյունիկ»-ը պարտություն է կրում «Գանձասար»-ից: Պարտությունը հերթական անգամ կատաղության է հասցնում Հայրապետյանին. պաշտոնանկ են արվում ակումբի գլխավոր մարզիչը, բժիշկը, դարպասապահների մարզիչը: Ըստ պաշտոնական հաղորդագրության՝ բժիշկ Վարդան Հովասափյանը հեռացվում է՝ խաղի ընթացքում ծանր վնասվածք ստացած Ղուկաս Պողոսյանին պատշաճ բժշկական օգնություն չցուցաբերելու, այնուհետև մարզական կարգապահությունը խախտելու, ոչ սթափ վիճակում գտնվելու համար (ոգելից խմիչքի օգտագործում և խնջույքային տրամադրության առկայություն): Այս ամենը, իհարկե (խոսքը պաշտոնական բացատրության մասին է), համապատասխանում է ակումբի կարգապահական կանոններին, այսինքն՝ Հայրապետյանն ուներ բոլոր հիմքերը՝ իրենց պարտականությունները պատշաճ կարգով չկատարողներին հեռացնել աշխատանքից: Սակայն, պարզվում է, աշխատանքից հեռացնելուց ու կարգապահական տույժերից զատ, Հայաստանի Ֆուտբոլի ֆեդերացիայի նախագահը նաև անձամբ է «պատժում» բժիշկ Հովասափյանին, բնականաբար, իրեն բնորոշ ոճով:

Լուրեր.com-ի ունեցած տեղեկություններով՝ բժիշկ Վարդան Հովասափյանը դաժան ծեծի է ենթարկվել Ռուբեն Հայրապետյանի կողմից և ծանր վիճակում՝ դեմքը կարված, ծնոտը կոտրած, դուրս է եկել ֆեդերացիայից: Ընկերներից մեկի այն հարցին, թե ո՞վ է արել, Հովասափյանը պատասխանել է՝ «Ռուբեն Հայրապետյանը», որից հետո շտապ նստել է տաքսի ու հեռացել:

Այս պահի դրությամբ Հովասափյանի գտնվելու վայրն անհայտ է, հեռախոսահամարները՝ անհասանելի: Նույնիսկ ընտանիքի անդամները տեղեկություն չունեն վերջինիս գտնվելու վայրի կամ որպիսության մասին:

Այն, ինչ կատարվեց Վահե Ավետյանի ու նրա ընկերների հետ, բացառություն էր: Վահեն ո՛չ առաջինը, ո՛չ էլ վերջինն էր՝ չափ ու սահմանը կորցրած հայրենական արտադրության օլիգարխների զոհերի շարքում: Սակայն Վահեի մահը բացառություն էր այնքանով, որ հայտնի դարձավ ու ցնցեց հանրությանը՝ իր դաժանությամբ: Սակայն, ինչպես տեսնում ենք, այդ ամենից Հայրապետյանն այդպես էլ դասեր չքաղեց:

Կգտնվի՞ Վարդան Հովասափյանը, ի՞նչ վիճակում կգտնվի, կհամարձակվի՞ ձայն հանել ու պատմել իր հետ կատարվածը, այս պահի դրությամբ ասել չենք կարող: Հուսով ենք միայն, որ կատարվածը ոստիկանության կողմից կընդունվի՝ որպես հաղորդում հանցագործության մասին, որից հետո արդեն հայրենի իրավապահները կձեռնարկեն համապատասխան միջոցառումներ՝ Հովասափյանի գտնվելու վայրի ճշտման և հերթական ողբերգության կանխման ուղղությամբ:

Լուսինե Կեսոյան

Փաստաբանները դատախազությանը մեղադրում են հովանավորչության մեջ

ահե Ավետյանի իրավահաջորդի փաստաբանները պնդում են, որ դատախազությունը ոչ միայն որեւէ իրական քայլ չի ձեռնարկում «Հարսնաքար» ռեստորանում ծեծին մասնակցած այլ անձանց հայտանաբերելու ուղղությամբ, այլեւ` այստեղ գործ ունենք դատախազության ղեկավարության կողմից իրականացվող հովանավորչության հետ, որի նպատակը հանցագործությունը ամբողջ ծավալով չբացահայտելն է: Այդ մասին այսօր «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում, հայտարարեց Վահե Ավետյանի իրավահաջորդի` նրա հայր Գառնիկ Ավետյանի փաստաբան Վահե Գրիգորյանը:

Հիշեցնենք, որ դեռ օգոստոսին Ոստիկանությունը հայտարարեց, թե ձեռք է բերել ապացույցներ այն մասին, որ «Հարսնաքար»-ի գործով 6 կալանավորվածներից բացի ռեստորանում ծեծկռտուքին մասնակցել են եւս մի խումբ մարդիկ, ինչի հետեւանքով ծանր վնասվածքներ ստացած զինվորական բժիշկ Վահե Ավետյանը միջադեպից 12 օր անց` հունիսին վերջին, մահացավ։

Բացի այդ «Հարսնաքարի» գործով որպես տուժող անցնող զինվորական բժիշկ Արտակ Բայադյանը բազմիցս (այդ թվում դատարանում) պնդել է, որ ծեծկռտուքին մասնակցել են 15-20 հոգի եւ ոչ թե միայն այն վեցը, որոնց մեղադրանք է ներկայացվել:

«Մեր կողմից հնչեցվել են ավելի քան 20 միջնորդություններ։ Դրանք բոլորը մերժվել են։ Մենք կարող ենք վկայակոչել ընդամենը երկու միջնորդություն, որոնց բավարարվելու դեպքում վստահաբար նոր մեղադրյալներ էլ կհայտնվեն, եւ առհասարակ կլրացվի եւ կփոփոխվի նաեւ այս ամբաստանյալներին առաջադրված մեղադրանքը՝ ավելի ծանրացնելով այն», - մեզ հետ զրույցում ասաց փաստաբան Վահե Գրիգորյանը: - «Ինձ թվում է նախաքննության մարմինը շատ հստակ դիրքորոշում ունի։ Նրանք ցանկանում են սահմանափակվել ամբաստանյալի աթոռին գտնվող անձանց վերաբերյալ քննությամբ։ Որի պատճառներից մեկն էլ, կարծում եմ, որ անցանկալի տեղեկություններ՝ «պաշտպանված անձանց» մասին ձեռք բերելու ռիսկն է»։

Ինչպես հայտնի է, իշխող Հանրապետական կուսակցության խորհրդի անդամ, գործարար Ռուբեն Հայրապետյանի ընտանիքին պատկանող «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրում էր, որ այս հունիսի 17-ին տեղի ունեցած դաժան ծեծի հետեւանքով երեք զինվորական բժիշկներ հայտնվեցին հիվանդանոցում։ Նրանցից հատկապես ծանր վնասվածքներ ստացած Վահե Ավետյանը միջադեպից 12 օր անց մահացավ։

Գրիգորյանը նաեւ նշեց, թե իրենց համոզմամբ, ներկայումս դատարանում մեղադրյալի աթոռին նստած վեց հոգուն ավելի մեղմ պատիժ է առաջադրված, քան նրանք արժանի են: Նա հիշեցրեց, որ վեց ամբաստանյալներին մեղադրանք է ներկայացվել ծանր մարմնական վնասվածքներ պատճառելու համար, ինչի հետեւանքով անզգուշորեն մահ է առաջացել։

«Նույնիսկ մեր ձեռքի տակ եղած քրեական գործի նյութերից ակնհայտ է, որ տեղի է ունեցել սպանություն առանձնակի դաժանությամբ եւ մի խումբ անձանց կողմից», - հավելեց փաստաբանը։

Այսօր մենք զրուցեցինք նաեւ «Հարսնաքարի» գործով դատախազ Արթուր Դավթյանի հետ։ Վահե Ավետյանի իրավահաջորդի փաստաբանների նշված հայտարարությունների կապակցությամբ նա մեկնաբանեց․ - «Դատախազության վարքագիծը շատ պարզ է․ գործից անջատված մաս ունենք, որով ներկայումս ակտիվ գործողությունները շարունակվում են հանցագործության այլ մասնակիցներին հայտնաբերելու համար»։

Հավելենք, որ «Հարսնաքարի» գործով այսօրվա դատական նսիտի ընթացքում 6 ամբաստանյալների փաստաբանները հարցեր էին ուղղում գործով տուժող Արտակ Բայադյանին, եւ այդ փաստաբաններից ոմանք նշեցին, թե վերջինիս` նախաքննության եւ դատաքննության ընթացքում տրված ցուցմունքների միջեւ որոշակի հակասություններ են տեսնում: Սակայն թե´ Բայադյանը, թե´ տուժող կողմի փաստաբանները եւ թե´ անգամ դատախազը չհամաձայնեցին այդ պնդումների հետ։

Նոյեմբերի 12-ի ԱԺ հերթական նիստի ինտրիգը պատրաստ է. խորհրդարանը պետք է քվեարկությամբ որոշի` քառօրյայի օրակարգ ընդգրկե՞լ «Ժառանգություն» խմբակցության պատգամավորների ներկայացրած` «2012թ. հունիսի 17-ին Երևանի «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրում ՀՀ Պաշտպանության նախարարության մի խումբ սպաներին դաժան ծեծի ենթարկելու, նրանցից մեկին կյանքից զրկելու հանգամանքների, ինչպես նաև 2001թ. սեպտեմբերի 25-ին տեղի ունեցած Պողոս Պողոսյանի սպանությունից հետո առավել արմատավորված անպատժելիության և ամենաթողության համար պատասխանատու և մեղսակից, գործող և պաշտոնաթող բարձրաստիճան պաշտոնյաների, նրանց հետ առնչություն ունեցող անձանց մասնակցությամբ տեղի ունեցած կյանքի և առողջության դեմ հանցագործությունների ուսումնասիրության միջոցով ՀՀ Ազգային ժողովին եզրակացություն ներկայացնելու համար ժամանակավոր հանձնաժողով ստեղծելու մասին» որոշման նախագիծը:
Երեկ ԱԺ Պետաիրավական հարցերի հանձնաժողովի նիստում այս հարցը քննարկվել է: Հանձնաժողովը պետք է որոշեր` դրակա՞ն եզրակացություն տալ նախագծին, թե՞ բացասական: ՀՀԿ-ական պատգամավորները հայտարարել են, որ նման հանձնաժողովի ստեղծումը կարող է խոչընդոտել «Հարսնաքարի» գործով ընթացող դատավարությանը, իսկ նախագծի հեղինակ Զարուհի Փոստանջյանը` որպես հակափաստարկ, հիշեցրել է, որ Մարտի 1-ի դեպքերի ուսումնասիրությամբ զբաղվող խորհրդարանական հանձնաժողովն ու Փաստահավաք խումբը, ընդհակառակը` օգնեցին որոշակի փաստերի բացահայտմանը: Նախագծին դրական կամ բացասական եզրակացություն տալու հարցը դրվել է քվեարկության և ստացել է 4 կողմ և 4 դեմ ձայներ: Նման իրավիճակ չէր ստեղծվի, եթե այս հանձնաժողովում ԲՀԿ-ի միակ ներկայացուցիչ Տիգրան Ուրիխանյանը մինչև քվեարկությունը չլքեր հանձնաժողովի նիստը: ԲՀԿ խմբակցության ղեկավար Նաիրա Զոհրաբյանն ասում է, որ Ուրիխանյանը դուրս է եկել հանձնաժողովի նիստից, քանի որ պետք է մասնակցեր կուսակցության գրասենյակում հրավիրված խորհրդակցությանը: Թե ինչ պատճառաբանությամբ է Ուրիխանյանը լքել Պետաիրավական հարցերի հանձնաժողովի նիստը, էական չէ. պարզ է մի բան, եթե նա միանար «Ժառանգությանը», ՀԱԿ-ին, ՀՅԴ-ին, ապա այս նախագիծը կստանար դրական եզրակացություն և կմտներ ԱԺ օրակարգ:
Բայց ԲՀԿ-ն ստիպված է հստակեցնել իր դիրքորոշումն այս նախագծի նկատմամբ: ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը նոյեմբերի 12-ի նիստի սկզբում, երբ հաստատվելու է քառօրյայի օրակարգը, պետք է քվեարկության դնի այս նախագիծը օրակարգ մտցնելու հարցը: Հանձնաժողովի նիստում կայացած քվեարկությունից պարզ է, որ «Ժառանգությունը», ՀԱԿ-ը և ՀՅԴ-ն կողմ կքվեարկեն: Այստեղ հարցն այն է, թե ինչպես կքվեարկի ԲՀԿ-ն: Նաիրա Զոհրաբյանն ասում է, որ իրենք երկուշաբթի օրը կքննարկեն հարցը և որոշում կկայացնեն:
Հնարավոր է, որ այն ժամանակ, երբ ԱԺ Նիստերի դահլիճում կքվեարկվի այս նախագիծն օրակարգ մտցնել-չմտցնելու հարցը, ԲՀԿ-ականները զբաղված լինեն այս հարցը քննարկելով: Հնարավոր է, որ ԲՀԿ-ն իր դեմքը փրկելու համար խորհրդարանում կողմ քվեարկի նախագիծն օրակարգ մտցնելուն, իմանալով, որ ՀՀԿ-ՕԵԿ կոալիցիան խորհրդարանում մեծամասնություն ունի, և նույնիսկ իրենց կողմ քվեարկությունը ոչինչ չի փոխի, և նախագիծը չի մտնի օրակարգ:
Մինչդեռ, եթե Տիգրան Ուրիխանյանը հանձնաժողովի նիստում կողմ քվեարկեր դրան, ապա այն կստանար դրական եզրակացություն և կմտներ դրական եզրակացություն ստացած օրենքի նախագծերի ցուցակի մեջ: Դրական եզրակացություն ստացած օրենքի նախագծերը քվեարկվում են մեկ փաթեթով, և այդ դեպքում ՀՀԿ-ականները ևս ստիպված կլինեին կողմ քվեարկել այս նախագիծն օրակարգ մտցնելուն:
Ահա այսպես Տիգրան Ուրիխանյանը որոշեց փրկել ՀՀԿ-ականներին և իր մի քայլով ջուրը գցեց մի ողջ կուսակցության երկարատև և քրտնաջան աշխատանքն` ուղղված կուսակցության համար ընդդիմադիր իմիջի ձևավորմանը:
Պարզ է, որ ԲՀԿ-ն ոչ մի ընդդիմություն էլ չէ, որ ԲՀԿ-ականներն էլ չեն մտել խորհրդարան` Հանրապետականների հետ կենաց ու մահու ճակատամարտ մղելու համար: Նրանց ուզածն ընդամենը մի բան է. ՀՀԿ-ի հետ պայմանավորվել և կիսել իշխանությունը և իշխանության բարիքները: Բայց ոչ թե առաջվա նման, երբ ՀՀԿ-ն իրեն էր վերցնում գրեթե ամեն ինչ, իսկ ԲՀԿ-ին տալիս էր այդ իշխանության փշրանքները: ԲՀԿ-ն ՕԵԿ չէ, Գագիկ Ծառուկյանն էլ Արթուր Բաղդասարյան չէ: ԲՀԿ-ի պահանջը մեկն է. «Բաժանենք, միայն թե արդարաբար»: Իսկապես Հայաստանում արդարության պակաս կա, և ԲՀԿ պահանջները միանգամայն արդարացի են ու հանրության կողմից ընկալելի: Բայց երևի պետք է անկեղծ լինել և անկեղծորեն հայտարարել դրա մասին, և ոչ թե ընդդիմություն խաղալ: Որովհետև Հայաստանում ոչ միայն արդարության, այլ նաև անկեղծության պակաս կա: Եթե ԲՀԿ-ն հայտարարի, որ ուզում է արդարաբար կիսել իշխանությունը ՀՀԿ-ի հետ, իսկ ՀՀԿ-ն դեմ է արդարությանը, հնարավոր է, որ ԲՀԿ-ն հանրայնորեն ավելի ընկալելի լինի և ավելի մեծ հանրային աջակցություն ունենա: Հասարակությունը միշտ էլ աջակցել է արդարություն պահանջողներին և մերժել էգոիստ եսակենտրոններին:

Օլիգարխների տիրապետությունը խափանելով. Foreign Policy-ի ակնարկը Վահե Ավետյանի սպանությանը

Ամերիկյան Foreign Policy հանդեսը անդրադարձ է հրապարակել Վահե Ավետյանի գործի վերաբերյալ՝ «Օլիգարխների տիրապետությունը խափանելով» (հոդվածագիր՝ Լիանա Աղաջանյան) վերնագրով:

FP-ն սկսում է նախապատմությամբ՝ ներկայացնելով, թե ինչպես «հունիսի վերջին ամառային մի երեկո 3 ռազմական բժիշկներ վճռեցին մտնել Երևանի արվարձանում գտնվող ճոխ ռեստորան», որտեղ նա «ոչ պատշաճ dress code-ի համար վիճաբանության մեջ է մտնում ռեստորանի անվտանգության աշխատակիցների հետ», որի տերը Ռուբեն Հայրապետյանն է՝ «խոշոր գործարար և խորհրդարանի նախկին անդամ»:

«Հանրության վրդովմունքը աննախադեպ էր: Բիզնեսի տերերից հեռու չեն առնչությունները բռնությանը: Սակայն առաջին անգամ էր, որ Ավետյանի նման մեկը... ակամա զգաց նրանց ցասումը և դրա համար իր կյանքով վճարեց», - նշում է հոդվածագիրը՝ Ավետյանի մահն անվանելով «կատալիզատորի նշանակությամբ իրադարձություն», իսկ սկսված պայքարը «հակաօլիգարխիկ ակտիվիզմ»:

Անդրադառնալով ընթացիկ դատավարությանը, FP-ն նկատում է, որ դա «պատուհան բացեց փոքրիկ իշխող դասի ավելորդություններին, որը իրեն զգում էր օրենքը մեծապես շրջանցած»: Հեղինակն ընդգծում է, որ ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո հայերը, ի թիվս այլ խորհրդային ժողովուրդների, տեսան, թե «երկրի հարստությունների առյուծի բաժինն ինչպես է արտոնյալ էլիտայի վերահսկողության տակ անցնում»:

FP-ն նշում է, որ «առաջատար հայ օլիգարխները 40-ն են» և նրանք իրենց բիզնեսը «փոխակերպել են նաև արտոնյալ քաղաքական կարգավիճակի»: «Ճիշտ ինչպես Ռուսաստանում և Ուկրաինայում, խոշոր գործարարները իրենց կարողությունը պետական պաշտոնին են ի սպաս դրել՝ այն աստիճան, որ հաճախ դժվար է ասել՝ որտեղ է ավարտվում բիզնեսն ու սկսում քաղաքականությունը»:

Առանձին հատվածով նշվում է օլիգարխների դերը հայաստանյան ընտրություններում՝ մասնավորապես «լցոնումների կտրվածքով»: «Նեմեց Ռուբոյից» բացի նշվում է Սամվել Ալեքսանյանի («Լֆիկ Սամո») անունը, որին ԱՄՆ-ի Պետքարտուղարությունը 2003-ին «կիսաքրեական» օլիգարխ է անվանել:

«Ավետյանի գործի դեպքում կարծես թե ինչ-որ բան փոխվում է». գրում է հեղինակը՝ մանրամասնելով՝ Հայրապետյանը հասարակական ճնշման տակ ի վերջո հրաժարական է ներկայացրել, նրա 6 թիկապահներ ձերբակալվել են, 2 հետաձգումներից հետո անցած ամիս դատավարությունը պաշտոնապես մեկնարկել է:

Զուգահեռ անդրադարձներ են արվում նաև Հայաստանի ժամանակակից պատության մի շարք դրվագների՝ նշումով, որ «Հայաստանի՝ կայունության և ժողովրդավարության որոնումները բարդ են եղել» և ամեն տարի երկիրը լքում է 70 000 մարդ:

Հարսնաքարի գործ. Դատավորը միջնորդությունների վերաբերյալ որոշում չկայացրեց

«Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրում դաժան ծեծի ենթարկվելու հետևանքով մահացած Վահե Ավետյանի գործով հերթական դատական նիստի ժամանակ Ավան և Նոր Նորք վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Դավիթ Հարությունյանը հետաձգեց տուժողի իրավահաջորդի ներկայացուցիչների կողմից ներկայացրած 25 միջնորդությունների քննարկումը: Դատավորը հայտարարեց, որ այդ միջնորդություններին կանդրադառնան այն ժամանակ, երբ որոշում կայացնելու համար էական հանգամանքներ պարզվեն:
Դատախազ Արթուր Դավթյանը համաձայնեց միջնորդություններից միայն մեկի հետ, 7-ի քննարկումը առաջարկեց հետաձգել, իսկ 17 միջնորդությունների նկատմամբ ներկայացրեց առարկություն: Ամբաստանյալների պաշտպանները հիմնականում համաձայնվեցին դատախազի առաջարկությունների հետ, իսկ տուժող կողմը շարունակեց պնդել իր միջնորդությունը:
Հիշեցնենք, որ դատական այս գործընթացի համար հիմք է դարձել Երևանի կայազորի հոսպիտալի ԼՕՌ բաժանմունքի պետ, մայոր Վահե Ավետյանին ու նրա ընկերներին ծեծելը եւ Ավետյանին մահվան հասցնելը: Դեպքի նախաքննության արդյունքում մեղադրյալներ են ճանաչվել Գարիկ Մարգարյանը, Դավիթ Ադամյանը, Արթուր Բաբլոյանը, Արման Բաղդասարյանը, Արման Խաչատրյանն ու Նորայր Հայրապետյանը։
Տուժողի իրավահաջորդի շահերը ներկայացնող փաստաբանները համոզված են, որ նախաքննությունը իրականացվել է կոպիտ սխալներով ու բացթողումներով: Դրա համար է, որ նրանք դեռ օգոստոսի 10-ին և 20-ին նախաքննության մարմնին ներկայացրել էին գործի վերաբերյալ միջնորդություններ՝ վեր հանելով նախաքննության ընթացքում տեղ գտած բացթողումներն ու սխալները: Որոնք սակայն մերժվել էին ինչպես նախաքննության մարմնի, այնպես էլ գործով դատախազի կողմից:
Այսօր էլ՝ դատախազը եւ պաշտըպանական կողմը արտահայտեցին իրենց կարծիքը միջնորդությունների վերաբերյալ, որը հիմնականում բացասական էր:
Տուժող կողմի փաստաբանները պահանջել էին, որ «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրի տեսաձայնագրման համակարգին միացված համակարգչի պրոցեսորը ճանաչվի իրեղեն ապացույց, կցվի գործին, կատարվի համակարգչի պրոցեսորի կրկնակի հետազոտություն եւ նշանակի դատահամակարգչա-տեխնիկական փորձաքննություն:
«Կատարել «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրի տարածքի ամբողջական զննութուն՝ պարզելու, թե որտեղ են տեղակայված եղել տեսախցիկները կամ հանցագործության դեպքից հետո տեսախցիկների ապամոնտաժման դեպքում, որ մասում են դրանք տեղակայված եղել, առգրավել ռեստորանային համալիրում եղած բոլոր պրոցեսորները և արդեն իսկ առգրավված պրոցեսորի հետ մեկտեղ ներկայացնել մասնագետներին՝ պարզելու, թե արդյոք այդ կրիչների վրա պարունակվում են դեպքի օրվա տեսաձայնագրության ֆայլեր, իսկ դրանց բացակայության դեպքում պարզել՝ արդյոք դրանք չէին կարող ջնջված լինել էլեկտրոնային կրիչներից»,- միջնորդել էր փաստաբան Տիգրան Եգորյանը նախորդ դատական նիստի ժամանակ:
Դատախազը նշեց, որ համակարգիչը զննելու ժամանակ քննիչի հետ եղել է մասնագետ, ով չի առանձնացրել քննությանը վերաբերող որեւէ տվյալ, որի համար էլ պրոցեսորը արդյունքում իրեղեն ապացույց չի ճանաչվել:
«Հանցագործության չպարզված մասնակիցների բացահայտմանն ուղղված միջոցառումները շարունակելու նպատակով այս քրեական գործից առանձին մաս է անջատվել: Ու այդ անջատված մասում առգրավված պրոցեսորը ենթարկվել է փորձաքննության, որոնց պատասխանները այդ գործով դատական քննության ժամանակ մենք կստանանք: Դեպքի վայրի զննություն կատարելու անհրաժեշտություն եւս չկա եւ տեսախցիկների տեղադրման վայրը որեւէ էական նշանակություն չեն կարող ունենալ»,- համոզված է դատախազը:
Դատախազն առարկեց բոլոր այն միջնորդությունները, որոնք, իր կարծիքով, վերաբերում էին հանցագործության նոր մասնակիցների հայտնաբերմանը եւ կապ չունեին ամբաստանյալների հետ:
Օրենքով սահմանված կարգով Ռուբեն Հայրապետյանին և Նորայր Հայրապետյանին պատկանող հեռախոսահամարներին դեպքի օրը, դրան նախորդող և հաջորդող օրերին կատարված հեռախոսազանգերի (մուտքային և ելքային) վերծանումները պահանջելը եւ տեղանքում գտնվող բոլոր ալեհավաքների վերաբերյալ տեխնիկական տվյալների պարզելը դատախազի համար կապ չունեն այս դատական գործի հետ: Նրա համար կարեւոր չէ, թե ամբաստանյալները որտեղ են աշխատել ՝ Ռուբեն Հայրապետյանի թիկնապահնե՞րն են եղել, թե՞ ռեստորանի աշխտակիցները:
«Ես համաձայն եմ միայն մեկ միջնորդության հետ, որ պետք է պարզել արդյոք «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրի տեսաձայնագրման համակարգին միացված համակարգչի պրոցեսորի առգրավման և զննության վերաբերյալ կազմված արձանագրություններում նշված ընթերականերն իրականում գոյություն ունե՞ն, թե՞ ոչ: Ես համոզված եմ, որ նրանք գոյություն ունեն եւ հաջորդ դատական նիստի ընթացքում կաշխատեմ ներկայացնել նրանց ամբողջական տվյալները»,- հայտարարեց դատախազը:
Ամբաստանյալների պաշտպանները դատարանից 30 րոպե ժամանակ խնդրեցին, որ կարողանան միասնական դիրքորոշում արտահայտել միջնորդությունների վերաբերյալ: Ընդմիջումից հետո նրանք համաձայնվեցին դատախազի դիրքորոշումների ՝ նշելով միայն, որ համամիտ չեն, որ իրենց պաշտպանյալները գործել են միասնաբար դիտավորությամբ, փոխլրացված գործողություններով, ինչպես, որ դատախազն էր հայտնել:
Նրանցից երկուսը միայն հայտնեցին, որ տուժողների և մեղադրյալների հագուստի վրա առկա միկրո մասնիկների առկայությունը պարզելու համար համապատասխան կենսաբանական (մասնիկաբանական) փորձաքննություն անցկացնելու միջնորդությունը կարեւոր է եւ հնարավորություն կտա ավելի որոշակիացնել, թե կոնկրետ ով ում է հպվել վիճաբանության և ծեծի ընթացքում:
Դատավոր Դավիթ Հարությունյանը հետաձգեց միջնորդությունների քննարկումը՝ հայտարարելով, որ որոշում կայացնելու համար էական հանգամանքներ պետք է պարզվեն:
Հաջորդ դատական նիստը տեղի կունենա հոկտեմբերի 22-ին՝ ժամը 13:00-ին:

21:39:16 - 17/10/2012

բաժնի քննիչ Ռուբեն Վարդանյանի կողմից բռնություն է գործադրվել Վահե Ավետյանի իրավահաջորդի ներկայացուցիչ, փաստաբան Տիգրան Եգորյանի նկատմամբ:

Երեկ Քննչական գլխավոր վարչության հատուկ կարևոր գործերի քննության վարչության մարդու կյանքի և առողջության դեմ ուղղված հանցագործությունների բաժնի քննիչ Ռուբեն Վարդանյանի կողմից բռնություն է գործադրվել Վահե Ավետյանի իրավահաջորդի ներկայացուցիչ, փաստաբան Տիգրան Եգորյանի նկատմամբ:
Բռնի գործողությունները տեղի են ունեցել Քննչական գլխավոր վարչության շենքում, քննիչ Ռուբեն Վարդանյանի աշխատասենյակում, որը շարունակվել է նաև միջանցքում`այլ քննիչների ներկայությամբ: Միջադեպին ներկա է եղել նաև Տիգրան Եգորյանի գործընկեր, փաստաբան Լուսինե Հակոբյանը, ով և ներկայացրեց տեղի ունեցածի մանրամասները:
Երեկ փաստաբան Լուսինե Հոկոբյանը վկայի հետ հրավիրվել է ՀԿԳ քննչական վարչության քննիչ Ռուբեն Վարդանյանի մոտ` քրեական գործի շրջանակներում մասնակցելու իր վստահորդի հարցաքննությանը: Վերջինիս շահերը ներկայացնում է նաև փաստաբան Տիգրան Եգորյանը, ով քննչական վարչություն է եկել քիչ ուշացումով և քննիչ Վարդանյանը հրաժարվել է անցաթուղթ իջեցնել փաստաբանի համար` վկայակոչելով Քրդատօր 86 հոդվածը, որի համաձայն, ըստ քննիչի, վկան կարող է ունենալ միայն մեկ փաստաբան:
«Սա ակնհայտորեն կամայական մեկնաբանություն է, քանի որ օրենսդիրը եզակի թվով է նշում պաշտպան, փաստաբան, ներկայացուցիչ բառերը և դա ոչ մի կերպ չի կարող մեկնաբանվել որպես մի ներկայացուցչի իրավունք»,- ասում է Լուսինե Հակոբյանը:
Քննիչ Ռուբեն Վարդանյանը չի ընդունել փաստաբանի մեկնաբանությունը և անցաթուղթ չի տրամադրել, սակայն Տիգրան Եգորյանը քննչական վարչության գրասենյակի միջոցով բարձրացել է Ռուբեն Վարդանյանի աշխատասենյակ` իր մասնագիտական պարտականությունները կատարելու` վստահորդի շահերը ներկայացնելու:
«Երբ Տիգրանը ներս մտավ, քննիչ Վարդանյանը կոպտորեն դուրս հրավիրեց նրան աշխատասենյակից: Տիգրանը փորձեց երկխոսություն ծավալել քննիչի ետ, սակայն վերջինս ֆիզիկական ուժ կիրառեց փաստաբանի նկատմամբ և հրելով դուրս արեց նրան աշխատասենյակից, իսկ արդեն միջանցքում մեզ մոտեցան ևս երկու քննիչներ` Ռաֆիկ Ավագյանն ու Գրիգոր Մնոյանը», - պատմում է Լուսինե Հակոբյանը:
Ռուբեն Վարդանյանի ագրեսիվ գործողությունները շարունակվել են նաև միջանցքում: Նա պահանջել է, որպեսզի փաստաբանը հեռանա և հրելով դուրս է արել նրան: Ի վերջո Տիգրան Եգորյանը լքել է ոստիկանական տարածքը:
Թե ինչու է քննիչ Ռուբեն վարդանյանը նման վարքագիծ դրսևորել, սա ևս բացատրություն ունի: «Հարցն այն է, որ քննիչ Ռուբեն Վարդանյանը «Հարսնաքարի» գործով քննչական խմբի անդամ է և այդ քննչական խմբի ապօրինի, կամայական գործողությունների մասին մենք արել ենք բազմաթիվ հայտարարություններ: Նման վարքագիծն ակնհայտորեն խոսում է մեր նկատմամբ նրանց անբարյացկամ տրամադրվածության և վրեժխնդիր լինելու մասին», պարզաբանում է Լուսինե Հակոբյանը:
«Հարսնաքարի» գործով քննչական խմբի անդամներ են նաև վերը նշված երկու քննիչները՝ Գրիգոր Մնոյանն ու Ռաֆիկ Ավագյանը, որոնք, ըստ փաստաբանների, նույնպես ագրեսիվ պահվածք են դրսևորել իրենց արտահայտություններով ու գործողություններով:
Միջադեպի կապակցությամբ փաստաբանները բողոք են պատրաստել, որն արդեն իսկ ներկայացվել է գլխավոր դատախազություն, մարդու իրավունքների պաշտպանին, Փաստաբանների պալատի նախագահին, ոստիկանապետին, նախագահի վերահսկողական ծառայություն, գլխավոր քննչական վարչության պետ Գագիկ Համբարձումյանին:
Բացի այն, որ բողոքում ներկայացվել են միջադեպի մանրամասները, փաստաբանները պահանջել են նաև, որպեսզի փաստի առթիվ փաստաբանի մասնագիտական գործունեությունը խոչընդոտելու, ֆիզիկական ուժ գործադրելու և պաշտոնական լիազորությունները գերազանցելու կապակցությամբ քրեական գործ հարուցել քննիչ Ռուբեն Վարդանյանի նկատմամբ`Քր.օր 309 (լիազորությունների գերազանցում)և 332 պրիմ 3 (փաստաբանի գործունեությանը խոչնդոտելը հոդվածներով:
Հավելենք նաև, որ քննիչ Ռուբեն Վարդանյանը իր բռնի գործողություններով և գործ սարքելով հայտնի է Արագածոտնի մարզի Կաթնաղբյուր գյուղի բնակիչ Սաշա Դավթյանի գործով: նա ոչ միայն ցուցումներ էր տվել բռնություններ գործադրել Սաշա Դավթյանի և նրա աղջիկների նկատմաբ, այլև մասնակցել էր դրանց և կեղծել ամբողջ քրեական գործը:
Հիշեցնենք, սա այն աղմկահարույց քրեական գործն է, որով դատավոր Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Ռուզաննա Բարսեղյանը արդարացման դատավճիռ կայացրեց:
Փաստորեն, քննիչ Ռուբեն Վարդանյանի այս ընդունակությունները գնահատվել է ոստիկանության ղեկավարության կողմից և նրան այս անգամ արդեն ընդգրկել են մեկ այլ աղմկահարույց «Հարսնաքարի» գործում որպես քննչական խմբի անդամ:
«Մեր նպատակն է՝ ոստիկանությունը դարձնել ընկալելի, մաքրել այն խարանը, որ դրված է մեր վրա, անարադարության, ոչ ճշմարիտ լուծումներ տալու,երկակի ստանդարտներ կիրառելու»,- պարբերաբար հայտարարարում է ոստիկանապետ Վլադիմիր Գասպարյանը, սակայն իրողությունները ցույց են տալիս, որ խարանի մասով ոչինչ չի փոխվում:

ՎԱՀԵ ԱՎԵՏՅԱՆԻ ԳՈՐԾՈՎ ՓԱՍՏԱԲԱՆՆԵՐԻ ՄԻՋՆՈՐԴՈՒԹՅՈՒՆԸ ԴԱՏԱՐԱՆԻՆ

Վահե Ավետյանի գործով տուժողի իրավահաջորդի ներկայացուցիչները հերթական դատական նիստի ժամանակ Երևանի Ավան և Նոր- Նորք վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանում գործը քննող դատավոր Դավիթ Հարությունյանին ներկայացրին միջնորդություններ և խնդրեցին արդյուքնում ձեռք բերված ապացույցները կցել քրեական գործին, ինչը, ըստ նրանց, կնպաստի գործով հանցագործության ամբողջական պատկերի բացահայտմանը: Առաջիկա դատական նիստին` հոկտեմբերի 17-ին, դատարանը կլսի դատավարության կողմերի կարծիքները միջնորդությունների վերաբերյալ: Տուժողի իրավահաջորդի ներկայացուցիչների միջնորդությունը ներկայացնում ենք ստորև.
.
«10.10.2012թ.
.
ՄԻՋՆՈՐԴՈՒԹՅՈՒՆ
Թիվ 17115012 քրեական գործի վերաբերյալ
.
Հարգելի դատարան,
.
Սույն թվականի օգոստոսի 8-ին ՀՀ ոստիկանության ՔԳՎ ՀԿԳ քննության վարչությունը, որի վարույթում է գտնվում թիվ 17115012 քրեական գործը, հայտարարել էր գործի մի մասով նախաքննության ավարտ: Օգոստոսի 10-ին և 20-ին մենք նախաքննության մարմնին էինք ներկայացրել գործի վերաբերյալ ըստ էության միջնորդություններ, որոնցով վեր էինք հանել նախաքննության ընթացքում տեղ գտած մի շարք լուրջ բացթողումներ և սխալներ` ակնկալելով, որ նախաքննության մարմինը կդրսևորի գործի լրիվ, բազմակողմանի և օբյեկտիվ քննություն իրականացնելու կամք և կբավարարի դրանք: Նման մոտեցում նախաքննության մարմինը չի դրսևորել և ամբողջությամբ մերժել է մեր միջնորդությունները: Գործի նկատմամբ վերահսկողություն իրականացնող դատախազը` ՀՀ գլխավոր դատախազության Մարդու դեմ ուղղված հանցագործությունների վարչության պետի տեղակալ Ա. Դավթյանը նույնպես իր որոշմամբ մերժել է նախաքննության մարմնի որոշման դեմ բերված մեր բողոքը: Հաշվի առնելով այս հանգամանքը և ղեկավարվելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 331-րդ հոդվածով մեզ ընձեռված հնարավորությունից` սույնով դատարանին ենք ներկայացնում ենք մեր միջնորդությունները նոր ապացույցներ պահանջելու և գործին կցելու մասին:
.
1. Այսպես` գործի նյութերի ուսումնասիրությունից մեզ համար պարզ էր դարձել, որ քննիչի կողմից առգրավվել էր “Հարսնաքար” ռեստորանային համալիրի տեսաձայնագրման համակարգին միացված համակարգչի պրոցեսորը: Ընդ որում, հատկանշական է, որ չէր կատարվել լիարժեք զննություն ռեստորանային համալիրի տարածքում՝ պարզելու, թե որտեղ են տեղակայված եղել տեսախցիկներ: Հարկ է նկատել, որ տեսախցիների առկայությունը ճշտելու վերաբերյալ հարցերին վկաներ Խաչատուր Սարգսյանը (II հատոր գ. թ. 169) և Կարլեն Ստեփանյանը (II հատոր գ. թ. 177-178) հայտնել են, որ ռեստորանային համալիրի տարածքում եղել են տեսախցիկներ: Միաժամանակ, որևէ գործողություն չի կատարվել` պարզելու, թե արդյոք քննիչի կողմից առգրավված պրոցեսորը եղել է այն միակ հնարավոր կրիչը, որի վրա կարող էր պահպանվել հանցագործության տեսաձայնագրությունը:
.
“Հարսնաքար” ռեստորանային համալիրի` քննիչի կողմից առգրավված և զննած տեսանկարահանման սարքերին միացված համակարգչի “ROOT” գրառումով պրոցեսորի զննության արդյունքում քննիչը պարզել էր, որ “DVRNET” ծրագրի օգնությամբ կատարված վերջին տեսագրությունը կատարվել է 17.11.2011 թվականին: Ընդ որում, այս հանգամանքը պարզելու նպատակով քննիչի կողմից կատարվել էր ընդամենը “DVRNET” ծրագրի ավտոմատ գործարկում: Այլ խոսքով, տեղի ունեցած իրադարձությունների տեսաձայնագրության պարունակության պես կարևորագույն տեղեկատվությունը պարզելու հարցում քննիչը սահմանափակվել էր ընդամենը համակարգչի մկնիկի մեկ գործողությամբ: Այնինչ, նշված համակարգիչը և դրանում պարունակվող կրիչները պետք էր անմիջապես ներկայացնել համապատասխան մասնագետների/փորձագետների ուսումնասիրությանը և նրանց օգնությամբ փորձել պարզել, թե արդյոք նշված կրիչներում պարունակվող տեղեկատվությունը չէր մաքրվել կամ հեռացվել և արդյոք հնարավոր էր այդ տեղեկատվությունը վերականգնել: Ի դեպ, “ROOT” պայմանանունն է հիմնականում կրում համակարգչային ցանցի համակարգիչներից գլխավորը, ինչը նշանակում է, որ ամենայն հավանականությամբ գոյություն է ունեցել համակարգիչների ցանց և այդ ցանցում առգրավվածը և զննվածը եղել է գլխավորը, իսկ այդ պարագայում հնարավոր է, որ տեղեկատվական բազան լիներ ցանցի այլ համակարգչում: Այս ամենը պարզելու համար ևս չեն կատարվել համապատասխան գործողություններ: Բացի այդ, խիստ կասկածելի է նաև այն, որ այդ “ROOT” գրառումով պրոցեսորի զննության գործողությունը /I հատոր գ.թ. 44-47/ կատարվել է երկու ընթերակաների մասնակցությամբ, որոնց, ըստ էության, հնարավոր չէ գտնել, քանի որ բացակայում են նրանց հասցեները, և հայտնի է միայն, որ նրանք Գյումրի քաղաքից են, ինչը հիմք է տալիս ենթադրելու, որ դրանք գոյություն չունեցող ընթերականեր են: Բացի այդ առանց համապատասխան գիտելիքների առկայության քննիչը կամայականորեն ձեռնպահ է մնացել առգրավված հիշողության կրիչը կամ, ինչպես նշված է վերևում, պրոցեսորը իրեղեն ապացույց ճանաչելուց` առանց ենթադրելու, որ հասարակ զննությամբ չհայտնաբերված տվյալները, որոնք հեռացվել են համակարգչի հիշողությունից կարող են վերականգնվել համապատասխան մասնագետների կողմից:
.
Այս կապակցությամբ միջնորդում ենք.
.
1. Բոլոր առգրավված իրերը, այդ թվում՝ “Հարսնաքար” ռեստորանային համալիրի տեսաձայնագրման համակարգին միացված համակարգչի պրոցեսորը ճանաչել իրեղեն ապացույց` համաձայն ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 115-րդ հոդվածի, կցել գործին և ստուգման ենթարկել առգրավված իրերի և իրեղեն ապացույցների պահպանության ապահովման հարցը` ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 116, 117 -րդ հոդվածների պահանջների համաձայն:
.
2. Պարզել վերոնշյալ պրոցեսորի, հիշողության կրիչի անհատականացման տվյալները, գործարանային սերիական համարները:
3. Կատարել “Հարսնաքար” ռեստորանային համալիրի առգրավված տեսաձայնագրման համակարգին միացված համակարգչի պրոցեսորի կրկնակի հետազոտություն՝ պարզելու, թե արդյոք քննիչի կողմից կատարված զննությունը եղել է ամբողջական: Այս կապակցությամբ, համաձայն ՔԴՕ 350-րդ հոդվածի` միջնորդում ենք տեղանքի և “Հարսնաքար” ռեստորանային համալիրի շենքի զննություն:
.
4. Պարզել արդյոք “Հարսնաքար” ռեստորանային համալիրի տեսաձայնագրման համակարգին միացված համակարգչի պրոցեսորի առգրավման և զննության վերաբերյալ կազմված արձանագրություններում նշված ընթերականերն իրականում գոյություն ունեն և, եթե այո, դատակոչել այդ անձանց (Հովհաննես Գեղամի Բարսեղյան /ծնվ.՝ 1955թ. բնակվող՝ ք. Գյումրի/, Արկադի Նիկոլայի Սեմյոնով /ծնվ.՝ 1964թ. բնակվող՝ ք. Գյումրի/ ):
.
5. Նշանակել համապատասխան փորձաքննություն` պարզելու, թե արդյոք առգրավված համակարգչի հիշողության կրիչում պահպանվել են տվյալներ հանցագործության կատարման օրվա դրությամբ (17.06.2012), և եթե ոչ, ապա հնարավոր է, որ դրանք հեռացված լինեին կամ փոփոխված լինեին առկա ֆայլերի ստեղծման ամսաթվերը: Բացի այդ, փորձագետներից ճշտել` արդյոք կարող են դրանք վերականգնվել և համապատասխան մասնագետներին հանձնարարել վերականգնել հիշողության կրիչի վրայից հեռացված ողջ տեղեկատվությունը:
.
6. Կատարել «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրի տարածքի ամբողջական զննութուն՝ պարզելու, թե որտեղ են տեղակայված եղել տեսախցիկները կամ հանցագործության դեպքից հետո տեսախցիկների ապամոնտաժման դեպքում, որ մասում են դրանք տեղակայված եղել,
.
7. Առգրավել ռեստորանային համալիրում եղած բոլոր պրոցեսորները և արդեն իսկ առգրավված պրոցեսորի հետ մեկտեղ ներկայացնել մասնագետներին՝ պարզելու, թե արդյոք այդ կրիչների վրա պարունակվում են դեպքի օրվա տեսաձայնագրության ֆայլեր, իսկ դրանց բացակայության դեպքում պարզել՝ արդյոք դրանք չէին կարող ջնջված լինել էլեկտրոնային կրիչներից:
.
8. Բացի այդ, նաև համեմատական ստուգման ենթարկել առգրավված պրոցեսորի ժամանակագրական կարգավորումների և իրական ժամանակի միջև առկա տարբերությունները, ինչպես նաև պարզել՝ արդյոք կատարվել են ժամանակի կարգավորման փոփոխություններ: Համապատասխան փորձագետ-մասնագետներին հանձնարարել պարզել կրիչների պարունակությունը և վերականգնել այդ հիշողության կրիչների ողջ տեղեկատվությունը:
.
9. Նշանակել դատահամակարգչա-տեխնիկական փորձաքննություն:
,
2. Ըստ դեպքի վայրի զննության արձանագրության` այն կատարվել էր 19.06.2012թ. և բացակայել են գրառումներ արյան հետքերի առկայության վերաբերյալ, այնինչ տուժողների դատաբժշկական փորձաքննության եզրակացություններից երևում է, որ նրանցից առնվազն երեքը ստացել են քթի կոտրվածք, ինչի առկայության պարագայում բավական մեծ քանակի արյան արտահոսք է լինում, ինչն ապացուցում է նաև գործով, որպես միակ իրեղեն ապացույց ճանաչված, տուժող Արտակ Բայադյանի վերնաշապիկը, որն ամբողջությամբ պատված է արյան հետքերով: Այդուհանդերձ, արյան հետքերի բացակայությունը վարույթ իրականացնող մարմնի մոտ ոչ մի կասկած չի առաջացրել առ այն, որ դրանք հնարավոր է, որ դիտավորյալ վերացված լինեն: Այս պարագայում ևս ակնկալվում էր անհապաղ անդրադարձ այդ փաստին՝ հաշվի առնելով դեպքի վայրի պահպանության օրենսդրական պահանջը:
Դեպքի վայրի զննության արձանագրության կապակցությամբ կարևոր է նաև այն հանգամանքը, որ այն կատարվել է տուժողներից միայն Էդգար Նիկոյանի մասնակցությամբ, ինչն իր հերթին վկայում է այն մասին, որ նախաքննության մարմինը չի ձեռնարկել անհրաժեշտ բոլոր միջոցները բազմակողմանի լրիվ և օբյեկտիվ նախաքննություն ապահովելու նպատակով:
Սույն գործով էական նշանակություն ունեցող հարցեր են նաև տուժողների և կասկածյալների և մեղադրյալների հագուստի առգրավում իրականացնելու և դրանք որպես իրեղեն ապացույց ճանաչելու հարցերը: Այդ կապակցությամբ ևս առկա է քննչական մարմնի բացթողումը, ինչն արդյունք է ոչ մի կերպ չարդարացված ինքնավստահության: Մասնավորապես՝ քննիչն, առգրավելով ոչ թե տուժողների ողջ հագուստը, այլ դրա միայն մի մասը, արդեն իսկ կատարել է անթույլատրելի սխալ: Այնուհետև, չունենալով համապատասխան մասնագիտական գիտելիքներ որոշելու համար, թե արդյոք այդ հագուստը կարող է համարվել ըստ ՀՀ քր. դատ. օր-ի 115-րդ հոդվածի 1-ին մասի առարկա, որոնք իրենց վրա հանցագործության հետքեր են պահպանել կամ որոնք կարող են հանցագործությունը հայտնաբերելու, գործի փաստական հանգամանքները պարզելու, մեղավորներին ի հայտ բերելու միջոցներ ծառայել` որոշել է ձեռնպահ մնալ դրանք իրեղեն ապացույց ճանաչելու որոշում կայացնելուց, այդ անգործությամբ ևս մեկ անգամ սահմանափակելով նախաքննության բազմակողմանիությունն ու լրիվությունը: Այս կապակցությամբ միջնորդում ենք.
.
1. Արձանագրել, որ անհայտ հանգամանքներում և անհայտ անձանց կողմից դեպքի վայրում ոչնչացվել են հանցագործության հետքերը, ինչը համապատասխանում է ՀՀ քր. օր. 334-րդ հոդվածով նախատեսված հանցագործության հատկանիշներին:
.
2. Իրականացնել տեղազննություն անհրաժեշտ վկաների և բոլոր տուժողների մասնակցությամբ:
.
3. Տուժողների հագուստը ճանաչել իրեղեն ապացույց` համաձայն ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 115-րդ հոդվածի, կցել գործին և ստուգման ենթարկել առգրավված իրերի և իրեղեն ապացույցների պահպանության ապահովման հարցը` ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 116, 117 -րդ հոդվածների պահանջների համաձայն:
.
4. Նշանակել նաև համապատասխան կենսաբանական (մասնիկաբանական) փորձաքննություն տուժողների և մեղադրյալների հագուստի վրա առկա միկրո մասնիկների, մանրաթելերի առկայությունը պարզելու համար, ինչը հնարավորություն կընձեռի ավելի որոշակիացնել թե կոնկրետ ով ում է հպվել վիճաբանության և ծեծի ընթացքում:
.
.
3. Համաձայն Ռուբեն Հայրապետյանի` 6.07.2012թ. տված ցուցմունքի (I հատոր գ. թ. 184-185)` նա 2012թ. հունիսի 17-ին գտնվել է Սևանում, այնտեղից վերադառնալուց հետո, ժամը 19.00-ի մոտակայքում կարճատև ժամանակով գտնվել է “Հարսնաքար” ռեստորանային համալիրում, իսկ այնուհետև` ՀՖՖ-ի “Տեխնիկական կենտրոն Ակադեմիայում”: Ինչպես երևում է “Վիվասել”-ի տրամադրած հեռախոսային վերծանումներից` տվյալ հեռախոսային օպերատորի ալեհավաքները ցույց են տալիս, որ նույն օրը, կեսօրին “Հարսնաքար” ռեստորանային համալիրի, այսպես կոչված, աշխատակիցներ Արթուր Բաբլոյանը, Նորայր Հայրապետյանը, Արման Խաչատրյանը, Արման Բաղդասարյանը, Գարիկ Մարգարյանը նույնպես կեսօրից, մոտ ժամը 14.00-ից մինչև մոտ ժամը 19.00 գտնվել են Սևանում` ենթադրաբար այնտեղ ուղեկցելով Ռուբեն Հայրապետյանին: Ըստ “Beeline” /Արմենտել/ և “Vivacell-MTS” ընկերությունների տրամադրած հեռախոսային վերծանումների` Արթուր Բաբլոյանի, Նորայր Հայրապետյանի, Արման Խաչատրյանի, Արման Բաղդասարյանի և Գարիկ Մարգարյանի երթուղին ենթադրաբար նույնն է, ինչ Ռուբեն Հայրապետյանինը, քանի որ, դատելով ալեհավաքների տվյալներից, նրանք ժամը 19.30-22.40-նն ընկած ժամանակահատվածում, գտնվել են “Հարսնաքար” ռեստորանի և/կամ ՀՖՖ ակադեմիայի տարածքում: Դա հիմնավորվում է նաև Նորայր Հայրապետյանի ցուցմունքով /I հատոր, գ.թ. 244/՝ համաձայն որի` ինքը և մեղադրյալներ Արման Բաղդասարյանը, Արթուր Բաբլոյանը և Արման Խաչատրյանը հանցագործության կատարման պահին մոտ ժամանակահատվածում, սպանությունից առաջ միասին գտնվել են “Հարսնաքար” ռեստորանային համալիրի մոտ գտնվող ՀՖՖ ակադեմիայում, որտեղից “Հարսնաքար” ռեստորանային համալիրի տարածք են եկել PRADO մակնիշի ավտոմեքենայով: Ըստ Ռուբեն Հայրապետյանի ցուցմունքի և հեռախոսային խոսակցությունների վերծանումների՝ նա այդ ժամին նույնպես գտնվել է ՀՖՖ ակադեմիայում, իսկ, հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ Ռ. Հայրապետյանը դեռ գտնվում էր ՀՖՖ ակադեմիայում՝ ապա Նորայր Հայրապետյանը և նշված անձինք չէին կարող ուղղակի տուն գնալիս լինել, քանի որ նրանք ուղղակիորեն հանդիսանում էին Ռ. Հայրապետյանի, այսպես կոչված, թիկնապահները: Բացի այդ, այն, որ Արթուր Բաբլոյանն ու Արման Խաչատրյանն ուղղակիորեն հանդիսանում էին Ռ. Հայրապետյանի թիկնապահները, փաստվում է նաև մեղադրյալ Դավիթ Ադամյանի ցուցմունքով /I հատոր, գ.թ. 134/: Ռուբեն Հայրապետյանի առնչությունն այս հանցագործությանը պետք է կասկածի տակ դրվեր հենց այն հանգամանքի բերումով, որ նույնիսկ իր անձնական թիկնազորի անդամ հանդիսացող Գարիկ Մարգարյանին Վահե Ավետյանին ծեծի ենթարկելու վերաբերյալ հրահանգ ունենալու և Ռուբեն Հայրապետյանի կողմից Վահե Ավետյանին ծեծի ենթարկելու պահին “Հարսնաքար” համալիրում գտնվելու վերաբերյալ հարցին` Գարիկ Մարգարյանն ուղղակիորեն հրաժարվել է պատասխանել: Եթե Ռ. Հայրապետյանն իրապես առնչություն չուներ այս հանցագործությանը, ապա ինչն էր խանգարում նրա <զինվորներից> մեկին այդ առնչությունը հերքելուն: Առնվազն տարակուսելի է, թե ինչպես իրենց քննչական պաշտոնի էլիտան համարող ՀԿԳ քննության վարչության քննչական խումբը` Ռուբեն Մկրտչյանի գլխավորությամբ, Ռուբեն Հայրապետյանին հարցաքննելիս, հարց չեն տվել վերջինիս, թե ինչպես կարող էին “Հարսնաքարում” որպես անվանգության աշխատակիցներ և վարորդ-առաքիչ ձևակերպած անձինք այդպես հեշտորեն անտեսել ռեստորանի անվտանգությունը և Ռուբեն Հայրապետյանի հետ միասին ճամփորդել Սևան և հետ: Ի լրումն սրա` “Հարսնաքար” ռեստորանային համալիրի մի շարք աշխատակիցների ցուցմունքներից ակնհայտ է դառնում, որ նրանք չեն ճանաչում մեղադրյալներ Արման Խաչատրյանին, Արման Բաղդասարյանին, Արթուր Բաբլոյանին, Նորայր Հայրապետյանին և Գարիկ Մարգարյանին որպես ռեստորանի անվտանգության աշխատակիցներ: Այսպես` երգիչ Էդգար Գրիգորյանը նշում է, որ ռեստորանի անվտանգության աշխատակիցներին գիտի միայն դեմքերով: Անունով ճանաչում է միայն Նորայրին և “Կյաժին” /Արման Խաչատրյանին/: Երգիչ Կարապետ Պոլոյանը նույնպես անվտանգության աշխատակիցներին գիտի միայն դեմքերով /III հատոր, գ.թ. 159/: Մատուցող Պավել Հարությունյանն անվտանգության աշխատակիցներին չի ճանաչում /III, գ.թ.163/, ռեստորանի անվտանգության աշխատակիցներին չի ճանաչում և նրանց հետ շփում չունի նաև երաժիշտ Էդուարդ Գրիգորյանը /III հատոր, գ.թ. 166/: Մատուցող Մանուկ Մնացականյանը ռեստորանի անվտանգության աշխատակիցներից ճանաչում է միայն Գարիկին, այն էլ` միայն դեմքով /III-րդ հատոր, գ.թ. 168/: Ռեստորանի անվտանգության աշխատակիցներին չի ճանաչում և նրանց անունները չգիտի նաև մատուցող Հայկ Ազատիկյանը /III հատոր, գ.թ. 160/: Հաշվի առնելով այս հանգամանքները` գտնում ենք, որ կան հիմնավոր կասկածներ, որոնք թույլ են տալիս ենթադրել, որ հիշյալ անձինք չեն հանդիսանում “Հարսնաքար” ռեստորանային համալիրի անվտանգության աշխատակիցները, այլ` Ռուբեն Հայրապետյանի անձնական թիկնապահները, որպիսի կարգավիճակով էլ ուղեկցել են նրան Սևան: Սևանից վերադառնալուց հետո նույնպես վերջինս տեղաշարժվել է վերոհիշյալ հինգ և գուցեև ավելի անձանց ուղեկցությամբ և, հակառակ իր պնդումների, առնվազն տեղյակ է եղել դեպքի մանրամասներին:
.
Հաշվի առնելով նաև այն հանգամանքը, որ համաձայն քրեական գործում առկա ցուցմունքների՝ հանցագործությանը մասնակից անձանց մի մասը հանցագործության վայր է կանչվել կամ եկել ՀՖՖ ակադեմիայի տարածքում գտնվող մարզադահլիճից՝ ապա առնվազն տարօրինակ է, որ նախաքննության մարմնի կողմից ձեռք չեն բերվել ՀՖՖ ֆուտբոլի ակադեմիայի տարածքում տեղակայված տեսաձայնագրիչ սարքերի տեսագրությունները, որոնցով կփաստվեր և կորոշակիացվեր այն անձանց շրջանակը, որոնք հանցագործության վայր են գնացել նույն շենքում գտնվող մարզադահլիճից:
.
1. Այս կապակցությամբ միջնորդում ենք, որպեսզի դատարանը ձեռք բերի այդ տեսագրությունները և կատարվի դրանց վերծանումը:
..
4. Սույն քրեական գործի շրջանակներում և՛ դրա մեղադրյալների, և՛ վկաների ցանկը լայնորեն առնչվում է 3 կազմակերպությունների` “Դավիթ ԴՎՍ” ՍՊԸ-ի, Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիա ՀԿ-ի, ՀՖՖ տեխնիկական կենտրոն-ակադեմիա հետ, ինչպիսի պայմաններում անհրաժեշտ է պարզել հենց այս կազմակերպություններին պատկանող հեռախոսահամարների ցանկը, որոնցից կամ որոնց վրա կարող էին լինել հանցագործություն կատարած անձանց կամ հանցագործություն կատարած անձանց կողմից կանչվող կամ նրանց կանչող զանգերը, որոնք, ինչպես իրավացիորեն նշված է II հատոր գ.թ. 141-ում պարունակվող միջնորդության մեջ, կարող են պարունակվել կատարված հանցագործության բացահայտման համար ապացուցողական նշանակություն ունեցող տեղեկություններ և միջոց ծառայել հանցագործության մյուս մասնակիցներին պարզելու համար:
.
Առհասարակ, սույն քրեական գործում հեռախոսահամարների նույնականացման հետ կապված իրողությունը զավեշտալի է նաև այն իմաստով, որ կասկածյալ, իսկ հետագայում նաև մեղադրյալ անձանց կողմից օգտագործված հեռախոսահամարները ճշտվել են ոչ այլ կերպ, քան հենց այդ անձանց կատարած հայտարարությունների և նրանց մոտ հայտնաբերված համարների վրա: Այս կապակցությամբ հարկ է նկատել, որ նախաքննության մարմնի կողմից ոչ մի ջանք չի գործադրվել պարզելու համար, թե արդյոք մեղադրյալների մոտ այլ հեռախոսահամարներ եղել են, թե չէ, և պարզել այդ հեռախոսահամարների վրա և դրանցից դուրս եկած զանգերի ցանկը: Ավելին` մեղադրյալներ Գարիկ Մարգարյանի և Արթուր Բաբլոյանի կողմից օգտագործված Beeline համարների վերծանումներից պարզելով, որ նրանց հեռախոսահամարներից զանգեր են արվել մեղադրյալ Նորայր Հայրապետյանին պատկանող 091 208566 հեռախոսահամարին` նախաքննության մարմինը հարկ չի համարել միջոցներ ձեռնարկել ստանալու նաև այս հեռախոսահամարի վերծանումը: Նույն ոգով նաև անուշադրության են մատնվել մեղադրյալ Արթուր Բաբլոյանի կողմից սույն թվականի հունիսի 19-ին առավոտյան 11:47 Ռուբեն Հայրապետյանի բնակության հասցեով /Բաբաջանյան 1/ գրանցված 623190 համարին կատարված զանգը: Հարկ է նկատել, որ երբ հանրության կողմից բազմիցս կոչեր և հարցումներ են արվել, թե արդյոք սույն գործով վկա Ռուբեն Հայրապետյանի հեռախոսազանգերի վերծանումները ձեռք են բերվել, թե ոչ, նախաքննության մարմնի կողմից շարունակաբար պատասխանվել է, որ նման տեղեկություններ կարող են ձեռք բերվել միայն կասկածյալի կամ մեղադրյալի կարգավիճակ ունեցողների վերաբերյալ: Այս պայմաններում առնվազն տարօրինակ է, թե ինչու և ինչպես է նախաքննության մարմինը միջնորդություն հարուցել պարզելու այն հեռախոսահամարների վերծանումը, որոնց տիրապետողների վերաբերյալ միջնորդությունը հարուցելու պահին ոչ մի պաշտոնական կասկած կամ մեղադրանք չի ունեցել:
.
Այս կապակցությամբ միջնորդում ենք ձեռնարկել համապատասխան միջոցներ` պարզելու, թե.
.
1. Որ հեռախոսահամարներն են պատկանում «Դավիթ ԴՎՍ» ՍՊԸ-ին, Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիա ՀԿ-ին, ՀՖՖ տեխնիկական կենտրոն-ակադեմիային,
.
2. Օրենքով սահմանված կարգով պահանջել վերը նշված կազմակերպություններին, Ռուբեն Հայրապետյանին և Նորայր Հայրապետյանին պատկանող հեռախոսահամարներին դեպքի օրը, դրան նախորդող և հաջորդող օրերին կատարված հեռախոսազանգերի (մուտքային և ելքային) վերծանումները,
.
3. Առաջարկել Ռուբեն Հայրապետյանին, որպեսզի նա ինքը կամավոր ներկայացնի իրեն պատկանող և իր կողմից օգտագործվող հեռախոսահամարների վերծանումները՝ հանցագործության օրվա և դրան հաջորդող օրերի դրությամբ: Կամավորության հիմունքներով դրանք չտրամադրելու դեպքում միջնորդում ենք դատարանին համապատասխան հեռախոսային օպերատորներից պահանջել հիշյալ վերծանումները,
.
4. Ինչ հեռախոսահամարներ են պատկանում սույն գործով մեղադրյալներին առհասարակ, և այն դեպքում, երբ այդ հեռախոսահամարների զանգերի վերծանումները սույն գործով առկա չեն, օրենքով սահմանված կարգով պահանջել և ստանալ դրանք,
.
5. Բջջային օպերատորներից պահանջել նաև տեղանքում գտնվող բոլոր ալեհավաքների վերաբերյալ տեխնիկական տվյալներ, մասնավորապես` թե որը կոնկրետ ինչ շառավղով է սպասարկում իրականացնում:
.
5. Ի լրումն սրա` գործում առկա, այսպես կոչված, աշխատանքային պայմանագրերից` կնքված “Հարսնաքարի” տնօրեն Հրաչ Զոհրաբյանի և մեղադրյալների միջև, ակնհայտ է դառնում, որ պայմանագրերն իրականում կազմված են հետին թվով, դրանց վերջում առկա ստորագրություններն ակնհայտորեն կեղծված են և տարբերվում են դատավարական փաստաթղթերում առկա` մեղադրյալների իրական ստորագրություններից: Համոզված ենք, որ կեղծ պայմանագրերը կցված են գործին` թաքցնելու այն հանգամանքը, որ առնվազն Ռուբեն Հայրապետյանին Սևան ուղեկցած հինգ անձինք չեն հանդիսանում “Հարսնաքարի” աշխատակիցներ: Մասնավորապես` Նորայր Հայրապետյանը հարցաքննության ժամանակ հայտարարել էր, որ չի աշխատում, սակայն գործում առկա է նրա և “Հարսնաքարի” տնօրենի միջև կնքված պայմանագիրն այն մասին, որ նա հանդիսանում է նույն ռեստորանի անվտանգության աշխատակից, իսկ գործի II հատորի 102-րդ թերթի դատարանի որոշմամբ արձանագրված է, որ նա հայտարարել է, որ հանդիսանում է ՀՖՖ ակադեմիայի անվտանգության աշխատակից: Արման Խաչատրյանը, ըստ իր որոշ հայտարարությունների, չի աշխատում, այնինչ այլ հայտարարությունների համաձայն` հանդիսանում է “Էլմիր” ՍՊԸ-ի տնօրենը, և ըստ իր որոշ ցուցմունքների` Ռուբեն Հայրապետյանի մոտ անվտանգության աշխատակից է աշխատում 3-4 տարի /I հատոր, գ.թ. 241/: Միևնույն ժամանակ, քրեական գործում առկա է աշխատանային պայմանագիր` կնքված “Դավիթ ԴՎՍ” ՍՊԸ-ի համալիրի տնօրեն Հրաչ Զոհրաբյանի և Արման Խաչատրյանի միջև: Հետաքրքրարժան է, որ հակառակ Արման Խաչատրյանի և մատուցող Դավիթ Ադամյանի ցուցմունքների այն մասին, որ Արման Խաչատրյանը Ռուբեն Հայրապետյանի անվտանգության աշխատակից/թիկնապահն է, գործում առկա են գրություններ գրված ՀՀ ոստիկանության ՔԳՎ ՀԿԳ քննության վարչության պետ Վահագն Հարությունյանի և նույն վարչության Մարդու դեմ ուղղված հանցագործությունների բաժնի պետ Արսեն Այվազյանի կողմից` թվագրված 19.06.2012թ., որով վերջիններս, չունենալով և ոչ մի հիմք, անհասկանալի պատճառներով որոշում են, որ “Կյաժ” մականունով Արման Խաչատրյանը “Հարսնաքար” ռեստորանային համալիրի անվտանգության աշխատակից է:
.
Ի լրումն սրա` մեղադրյալ Արման Բաղդասարյանն իր ցուցմունքում հայտարարում է, որ ինքը վարորդ է /II հատոր, գ.թ. 44/, մինչդեռ նույն Հրաչ Զոհրաբյանի հետ ունի պայմանագիր, որտեղ նշված է, որ ինքն ընկերության անվտանգության աշխատակից է: Ակնհայտորեն, նշված և ոչ մի զբաղմունքը ճիշտ չէ, իսկ մեղադրյալներ Նորայր Հայրապետյանը, Արման Խաչատրյանը, Արման Բաղդասարյանը, Գարիկ Մարգարյանը և Արթուր Բաբլոյանը թաքցրել են այն հանգամանքը, որ հանդիսանում են Ռուբեն Հայրապետյանի անձնական թիկնազորի անդամներ` ակնհայտորեն նպատակ ունենալով թաքցնելու Ռուբեն Հայրապետյանի` սույն հանցագործությանը որևէ առնչություն ունենալու հանգամանքը:
.
Հաշվի առնելով նաև այն հանգամանքը, որ համաձայն քրեական գործում առկա ցուցմունքների՝ հանցագործությանը մասնակից անձինք եղել են “Հարսնաքար” ռեստորանի անվտանգության աշխատակիցներ և նրանց թիվը եղել է 15 հոգու սահմաններում` չի երևում նաև քննչական խմբի գործադրած ջանասիրությունը չգրանցված, սակայն իրականում այդ համալիրում անվտանգության աշխատակցի գործառույթներ իրականացնող բոլոր անձանց բացահայտելու ուղղությամբ: Ակնհայտ է, որ այդ հսկայական ռեստորանային համալիրի անվտանգությունն անհնար էր ապահովել չորս աշխատակցի միջոցով: Բացի այդ, հաշվի առնելով նաև այն հանգամանքը, որ գործում եղած աշխատանքային պայմանագրերը կնքված են սկսած սույն թվականի ապրիլ ամսից` ողջամիտ կասկած է առաջանում առ այն, որ կան այլ աշխատակիցներ և այս կապակցությամբ վարույթն իրականացնող մարմինը պետք է համապատասխան միջոցներ ձեռնարկեր՝ պարզելու բոլոր աշխատակիցների ցուցակը: Հաշվի առնելով վերոգրյալը` միջնորդում ենք
.
1. Պահանջել <<Հարսնաքար>> ռեստորանային համալիրի ողջ փաստաթղթաբանությունը, ռեստորանային համալիրում տեղի ունեցած միջոցառումներին առնչվող, ինչպես նաև դրա անձնակազմին վերաբերող բոլոր փաստաթղթերը, ներառյալ` ժամանակավոր բոլոր գրառումները` կապված տարբեր միջոցառումների համար նախնական պատվերների ընդունման հետ՝ պարզելու դեպքի օրվա դրությամբ համալիրում տեղի ունեցած միջոցառումներին ներկա գտնված անձանց ցանկը, ինչպես նաև ամբաստանյալների իրական աշխատանքի վայրը,
.
2. Համապատասխան հարցմամբ սոցիալական ապահովության պետական ծառայությունից և հարկային մարմիններից պահանջել <<Դավիթ ԴՎՍ>> ՍՊԸ-ում և ՀՖՖ Ակադեմիայում գրանցված աշխատակիցների վերաբերյալ համապատասխան տվյալներ,
.
3. Որոշում ընդունել թիվ 17115012 քր. գործի առաջին հատորի Գ.Թ. 44, 45, 46, 47 էջերում պարունակվող ընթերակաների վերաբերյալ գրառումները, ընթերակաների ստորագրությունները, ինչպես նաև քրեական գործում առկա աշխատանքային պայմանագրերում առկա ստորագրությունները կատարողին(ներին) պարզելու համար դատաձեռագրաբանական փորձաքննություն նշանակելու մասին: Ընդ որում անհրաժեշտ է որպեսզի փորձաքննության նմուշներ ներկայացնեն նաև այդ փաստաթղթերը կազմած կամ վերոնշյալ քրեական գործին կցած քննիչները,
.
4. Փաստաթղթաբանական փորձաքննություն նշանակելու մասին՝ պարզելու աշխատանքային պայմանագրերի և զննման արձանագրության պատրաստման եղանակը, ժամանակը և մեթոդը, ինչպես նաև ստորագրությունները կատարած անձին կամ անձանց: Փաստաթղթաբանական փորձաքննության է անհրաժեշտ ենթարկել նաև <<Հարսնաքար>> ռեստորանային համալիրի աշխատանքային պայմանագրերը, որպես աշխատող հաշվառված անձանց վերաբերյալ կազմված անհատական հաշվետվության թերթիկները, եկամտահարկի, շահութահարկի, սոցիալական ապահովության վճարների կապակցությամբ կազմված փաստաթղթերը, ինչպես նաև դրանց հետ փոխկապակցված բոլոր փաստաթղթերը, որոնց ամբողջական ցանկը պարզ կդառնա սույն միջնորդությամբ պահանջված բոլոր փաստաթղթերը ձեռք բերելուց հետո:
.
6. Սույն գործով տարակուսելի է նաև Վահե Ավետյանի դատաբժշկական փորձաքննության եզրակացությունը, որի “Հետևություններ” բաժնում արձանագրված է. “նման վնասվածքները կենդանի անձանց մոտ սովորաբար համարվում են` առողջությանը ծանր վնաս պատճառող, կյանքին վտանգ սպառնացող ինչպես առանձին-առանձին, այնպես էլ միասին վերցրած, իսկ տվյալ դեպքում` բերել են մահվան”: Ոլորտի լրջագույն մասնագետների հավաստմամբ` Վահե Ավետյանի մոտ ծեծից անմիջապես հետո առկա է կյանքի հետ անհամատեղելի վնասվածք և այնպիսի բժշկական ախտանիշերը, տվյալները, ինչպիսիք են հավասարաչափ լայնացած և միջին գծով ֆիքսված բբերը, կոռնեալ ռեֆլեկսների բացակայություն, ցավային գրգիռների նկատմամբ ռեակցիայի բացակայությունը, գլխուղեղի մոտ 4,0 սմ դիսլոկացիա համախտանիշ աջից ձախ և, վերջապես, դիֆուզ աքսոնալ ախտահարումը խոսում են բոլոր դեպքերում կյանքի հետ անհամատեղելի վնասվածքի մասին, ավելի կոնկրետ՝ մահվան առաջին ախտանիշերի, այլ ոչ թե վնասվածքի, որը տվյալ դեպքում բերել է մահվան: Վերոգրյալն են հիմնավորում նաև Վահե Ավետյանի առաջնային բուժ զննության արձանագրությունը, կատարված ԿՏ հետազոտությունը, առաջին վիրահատության հիմնավորումը, վիրահատության նկարագրություն-արձանագրությունը, երկրորդ վիրահատության հիմնավորումը, վիրահատության նկարագիր-արձանագրությունը, որոնցով արձանագրված է Վահե Ավետյանի, սկսած առաջին բուժ զննությունից, ծայրահեղ ծանր վիճակում գտնվելը, ինչին ըստ դասակարգման հաջորդում է մահվան վիճակը: Բացի այդ, վերոգրյալը վկայում է նաև այն մասին, որ մահը վրա է հասել ոչ թե ծանր վնասվածքի և դրա հետևանքների զարգացման պատճառով, այլ կյանքի հետ անհամատեղելի վնասվածքը չեզոքացնելու անհնարինության հետևանքով: Այս կապակցությամբ միջնորդում ենք.
.
1. ՀՀ քր. դատ. օր-ի 245, 251-րդ հոդվածներով, Վահե Ավետյանի դատաբժշկական փորձաքննության եզրակացության նկատմամբ նշանակել կրկնակի հանձնաժողովային փորձաքննություն` ներգրավելով հանրապետության բոլոր հիվանդանոցների նյարդավիրաբուժական բաժանմունքների ղեկավարներին,
.
2. Որպես իրեղեն ապացույց ճանաչել նաև Վահե Ավետյանի վիրահատության տրեպանացիայի արդյունքում հանված գանգոսկրի, ինչպես նաև մաշկի համապատասխան հատվածը, որոնք նկարագրված են դատաբժշկական եզրակացության մեջ:
.
Ելնելով վերոգրյալից և առաջնորդվելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 78-79-րդ, 125-րդ, 267-րդ, 331-րդ հոդվածներով
.
Խնդրում ենք
.
Ամբողջությամբ բավարարել վերոշարադրյալ միջնորդությունները և արդյունքում ձեռք բերված ապացույցները կցել սույն քրեական գործին, ինչը թույլ կտա բացահայտել հանցագործության ամբողջական պատկերը:
.
Ներկայացուցիչներ՝
Տիգրան Էդուարդի Եգորյան
Վահե Գրիգորյան
Լուսինե Հակոբյան»:
.
Աղբյուրը` Իրավաբան.net

Ռուբեն Հայրապետյանին որքան էլ «ծածկեն»

Զարուհի, օրերս Դուք Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիայի մուտքի մոտ ջութակ նվագեցիք: Հիմա արդեն առաջարկներ են հնչում խմբակային գնալ համանման ակցիա կազմակերպելու: Ո՞ւմն էր գաղափարը:
Ռուբեն Հայրապետյանն իր ասուլիսներից մեկում խոսում է ծեծելու և ջութակ նվագելու մասին, հակադրում է` հեգնելով, թե բնական է, որ իր նման մարդը պետք է պատժի ու ծեծի, այ կարելի է զարմանալ, եթե ջութակ նվագի: Այդ մշակութային հակադրությունը շատ հատկանշական է Ռուբեն Հայրապետյանի տիպաբանության մարդկանց համար: Ես դեռ մանկուց հիշում եմ, թե ինչպես էին թաղային հեղինակություն ունեցող տղաները ծաղրում ջութակահարներին, նրանց ամեն կերպ փորձում նվաստացնել, քանի որ ոչ թե ծեծող էին, այլ՝ նվագող, հանրության առջև իրենց զգացմունքներն ու հույզերը, մարդկային կերպարը բացող, այլ ոչ իրենց բիրտ ուժը ցուցադրող: Իսկ զգացմունքը ցածր հոգեկերտվածքի տեր մարդկանց համար ամոթ բան է, թուլության նշան, էլ ի՞նչ «տղամարդ», որ պիտի սիրի, այլ ոչ բռնությամբ տիրի: Հարսնաքարի միջադեպից հետո, երբ ամեն կերպ նախաքննության մարմինն ամեն ինչ արեց, որպեսզի Ռուբեն Հայրապետյանը գործում չներգրավվի որպես կասկածյալ, նրա ասուլիսն ակտիվորեն մտավ համացանցային շրջանառության մեջ: Գրող Տաթև Չախչախյանը Ֆեյսբուքյան իր էջում գրեց, թե ո՞վ ջութակ նվագել գիտի, բնականաբար ես արձագանքեցի` ասելով, որ կոնսերվատորիայի շրջանավարտ եմ, սակայն այդ պահին մենք ակտիվ հրապարակային գործողություններով լուծում էինք Ռուբեն Հայրապետյանի մանդատազրկման հարցը: Եվ երբ նրա անձեռնմխելիության հարցը քաղաքացիական հանրության ճնշման տակ լուծվեց վերջնականապես, մնաց նրա աշխատանքի մյուս վայրը՝ Հայաստանի ֆուտբոլի ֆերդերացիան, և կարծում եմ, որ ֆուտբոլի ֆեդերացիայի նախագահը երբեք բռնության քարոզիչ ու բռնության մշակույթի կրող չպիտի լինի: Ջութակի մասնակցությամբ ակցիայով մենք հակադրեցինք կյանքի մշակույթը՝ բռնության մշակույթին:
Նախաձեռնության մի քանի անդամներ Ռուբեն Հայրապետյանի դեմ հայց ներկայացրին, այս տեսակ քայլերով ի՞նչ արդյունքներ կարելի է գրանցել, որքանո՞վ զսպաշապիկի դեր կկատարեն:
Ես շատ եմ կարևորում պայքարը իրավական դաշտում, քանի որ երկրում անպատժելիության մթնոլորտի փոփոխության միակ ճանապարհն ամեն քաղաքացու իրավագիտակցության բարձրացումն է: Նույն քաղաքացիների խումբն է աշխատում դատական հայցերի ուղղությամբ ևս: Ռուբեն Հայրապետյանն անվանական ահաբեկել է ակտիվիստների ընտանիքներին՝ նրանց գլխին լուտանքներ տեղալով և շեշտելով, որ նրանց ընտանիքները հանգիստ չեն ունենալու, սա մարդկանց իրավունքների խախտում է, որին չեն արձագանքել իրավապահ մարմինները: Որևէ պատժամիջոց չի կիրառվել քաղաքացիների հետ ահաբեկչի լեզվով խոսողի նկատմամբ: Այդ իսկ պատճառով մենք ենք քաղհայցեր ներկայացնում:
Զարուհի, սակայն վարչապետը և նախագահն ապատժելիության մթնոլորտը կանխելու փորձեր են անում, հնարավո՞ր է այս գործը որոշեն արդար քննել:
Ոչ թե հնարավոր է, այլ պետք է այս գործը արդար քննեն, և դա ոչ թե իշխանավորների բարի կամքից է կախված, այլ հանրային հստակ ձևակերպված պահանջ է: Արդեն նախաքննության մարմինը գործը տարել է կոծկման ճանապարհով, ու հաշվի չեն առնվել կարևորագույն հանգամանքներ: Մենք Վահե Ավետյանի իրավահաջորդի փաստաբանների միջնորդություններից տեսնում ենք, թե ինչպիսի աղաղակող խախտումներ են տեղի ունեցել: Դատական գործընթացին զուգահեռ ամեն ինչ արվելու է՝ անընդհատ հետաձգելու են, նոր շոու-ներկայացումներ են բեմադրելու, որպեսզի հանրությունը հոգնի, ուշադրությունը շեղվի այս կարևորագույն գործից: Իշխանության ղեկին գտնվողների ցանկությունը դա է, և ես չեմ կարող լուրջ վերաբերվել և քննարկել մի մարդու գործողություններ, ով իր խոսքում օգտագործում է «ատկատ» բառը, իսկ նախարարին էլ անվանական, ընկերական դիմում՝ այդ ամենով լեգիտիմացնելով համակարգի ֆինանսական մութ գործարքներով և քրեական բարքերով ղեկավարվելու դրույթները: Դա երկրում հաստատված խաղի կանոնների հերթական հստակեցումն է, հերթական ապտակը հասարակության երեսին, այլ ոչ իրավիճակը փոխելու կամարտահայտություն: Եվ իմ ասածը հաստատում է օրերս կատարված մի հերթական խայտառակ գործարք՝ կառավարության արտաքին գերատեսչության շենքի վաճառքը և այն զվարճանքի ու հանգստի վայր դարձնելու հեռանկարը: Համակարգի ողջ տրամաբանությունն է անգործության ու խրախճանքի տիրույթում՝ «Խրախճանք ժանտախտի ժամանակ»:
Այս ամենը կարող է հաղթահարվել միայն քաղաքացիական հասարակության պայքարի միջոցով՝ իրավական դաշտում, քանի որ ուժը մեկընդմիշտ իշխանության դաշտում է: Կարծում եմ՝ հիմա բոլորովին նոր գործիքներով պետք է աշխատել նրանց հետ, որ կարողանանք փոփոխության նոր իրավիճակ ստեղծել երկրում:
Զարուհի, արդյոք պայքարի նոր մեթոդներից կարելի է համարել «Ավետյան ցուցակ» ստեղծելու գաղափարը, որը կնախատեսի սանկցիաներ օրինազանց իշխանավորների նկատմամբ:
Դա ևս մի նոր ձև է պայքարի, որը նախաձեռնել է Վահե Ավետյանի քույրը՝ Նվարդ Ավետյանը: Հիմքում ընկած է 2012 թ. Հունիսին ԱՄՆ-ի Սենատի Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի կողմից կազմված «Մագնիտսկու ցուցակը», որը սահմանում է սանկցիաներ՝ տարբեր երկրներում մարդու իրավունքները խախտող պաշտոնյաների դեմ: Այդ ցուցակը դեռեւս կազմավորման փուլում է ու ներկայացվելու է հանրությանը, հավաքվելու են ստորագրություններ ու ներկայացվելու են ԱՄՆ-ի կառավարությանը, Մարդու իրավունքների միջազգային կազմակերպություններին, Եվրոպայի Անվտանգության ու Համագործակցության Կազմակերպությանը և այլ հեղինակավոր կառույցների՝ պահանջով, որ կիրառվի արգելանք Հայաստանի Հանրապետության այն պաշտոնյաների անձնական հաշիվների, մուտքի վիզաների նկատմամբ, ովքեր խախտում են մարդու իրավունքներն այս երկրում:
Սա ևս որոշակիորեն զսպման մեխանիզմ է երկրում անպատժելիության մթնոլորտի փոփոխության տեսանկյունից:

հունիսի 19-ին կատարված զննության հետեւանքով չեն պարզվել հանցագործության հետքերը դիտավորյալ ոչնչացելու հանգամանքներն ու պատճառները:

«Հարսնաքար»-ի գործով այսօրվա դատական նիստի ժամանակ նոր իրեղեն ապացույցներ ճանաչելու եւ աղմկահարույց դեպքի մանրամասները պարզելու վերաբերյալ Ավան եւ Նոր-Նորք համայնքների ընդհանուր իրավասության դատարանին 20 միջնորդությունների ամփոփ պահանջներ ներկայացրին տուժող կողմի փաստաբանները:

«Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրում հունիսի 17-ին տեղի ունեցած ծեծից 12 օր անց մահացած ռազմական բժիշկ Վահե Ավետյանի իրավահաջորդի եւ այս գործով մյուս 4 տուժողների փաստաբան Տիգրան Եգորյանը նշեց, որ նախաքննական մարմինը չի դրսեւորել կամք՝ լրիվ, բազմակողմանի եւ օբյեկտիվ քննություն իրականացնելու համար:

Նախաքննության ընթացքում չպարզված մի շարք հանգամանքներ դատարանում պարզելու նպատակով փաստաբանի ներկայացրած 17 էջանոց միջնորդության մեջ վկայակոչվում են քրեական գործի առանձին նյութեր եւ ցուցմունքներ: Տուժող կողմի պնդմամբ, մասնավորապես, անհրաժեշտ է պարզել «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրում տեղի ունեցած դեպքի տեսաձայնագրության անհետացման հանգամանքները եւ դրանք վերականգնելու տարբերակները, այն, ինչ քննիչները չեն կատարել:

Տուժող կողմը նաեւ պնդեց, որ դեպքից երկու օր անց՝ հունիսի 19-ին կատարված զննության հետեւանքով չեն պարզվել հանցագործության հետքերը դիտավորյալ ոչնչացելու հանգամանքներն ու պատճառները:

Ըստ փաստաբանի, դեպքի վայրի զննության արձանագրությունը կազմվել է տուժողներից միայն մեկի՝ Էդգար Նիկոյանի մասնակցությամբ, ուստի, տուժող կողմը դատարանում պնդեց, որ բազմակողմանի, լրիվ եւ օբյեկտիվ քննություն ապահովելու նպատակով անհրաժեշտ է իրականացնել նոր տեղազննություն՝ բոլոր տուժողների եւ անհրաժեշտ վկաների մասնակցությամբ:

Տուժող կողմը վկայակոչեց այն ցուցմունքները, որոնք վկայում են, որ Ռուբեն Հայրապետյանը եւ այս գործով ամբաստանյալները նույն ժամին գտնվել են նույն տեղում. - «Ռուբեն Հայրապետյանի առնչությունն այս հանցագործությանը պետք է կասկածի տակ դրվեր հենց այս հանգամանքի բերումով, որ նույնիսկ իր անձնական թիկնազորի անդամ հանդիսացող Գարիկ Մարգարյանին Վահե Ավետյանին ծեծի ենթարկելու վերաբերյալ հրահանգ ունենալու եւ Ռուբեն Հայրապետյանի կողմից Վահե Ավետյանին ծեծի ենթարկելու պահին «Հարսնաքար» համալիրում գտնվելու վերաբերյալ հարցին Գարիկ Մարգարյանն ուղղակիորեն հրաժարվում է պատասխանել»:

Ի դեպ, այն պահին, երբ արդեն տուժող կողմի միջնորդության մեջ անդրադարձ կար Ռուբեն Հայրապետյանի եւ այս գործով ամբաստանյալների առնչությանը, ամբաստանյալների փաստաբանները, մեկը մյուսին հերթ չտալով, ընդդիմացան եւ պնդեցին, որ անթույլատրելի է, որ տուժող կողմը վկայակոչի քրեական գործի նյութերը, ցուցմունքները:

Տիգրան Եգորյանը հակադարձեց, որ սահմանափակված չէ որեւէ արտահայտություն հրապարակելիս: Պաշտպանական կողմը բազմիցս փորձեց առարկել եւ կանխել միջնորդության հրապարակումը: Ի վերջո պաշտպանական կողմը բացարկ հայտնեց դատավորին, որը, սակայն, մերժվեց:

Հաջորդ դատական նիստը նշանակված է հոկտեմբերի 17-ին:

Շարունակվում է «Հարսնաքար»–ի գործով դատավարությունը։ Փաստաբան Տիգրան Եգորյանը դատարանին ներկայացրեց 17 էջից բաղկացած 20 միջնորդություն։

Եգորյանը մասնավորապես նշեց, որ վկաներ Խաչատուր Սարգսյանը և Կառլեն Ստեփանյանը հայտնել են, որ «Հարսնաքար»–ի տարածքում եղել են տեսախցիկներ, և որ «անհրաժեշտ է կատարել համակարգչի պրոցեսորի հետազոտություն»։

Փաստաբանը միջնորդեց հետաքննության ենթարկել Վահե Ավետյանի վիրահատության մանրամասները և փորձաքննություն նշանակել՝ կապված գանգոսկրի և մաշկի համապատասխան հատվածների հետ, նաև զննել «Հարսնաքար»–ի տարածքը։

Ըստ փաստաբանի՝ պետք է տուժողների հագուստը ճանաչել որպես իրեղեն ապացույց և հետազոտություն անցկանցել։ Եգորյանն արձանագրեց նաև, որ Հարսնաքարի» տարածքից անհայտ հանգամանքներում անհետացել են հետքերը։

Տիգրան Եգորյանը դեռ չէր վերջացրել ներկայացնել միջնորդությունը, երբ ամբաստանյալների պաշտպաններն առարկություններ ներկայացրին։ Նրանք դիմեցին դատարանին, պահանջելով, որ Տիգրան Եգորյանն առանձին–առանձին ներկայացնի միջնորդությունները, որպեսզի կարողանան անդրադառնալ դրանց։ Պաշտպաններն առարկում էին, որ միջնորդություններում փաստաբան Եգորյանը զերծ մնա այն բառերից, որոնք քրեական գործում չկան. նրանց խոսքերով՝ միջնորդությունները պարունակում են ապացույցներ, հրապարակումներ։

Փաստաբան Եգորյանը նաև նշեց, որ իրենք պատրաստ են միջնորդությունների օրինակները տրամադրել պաշտպաններին։

Դատախազն իր հերթին առաջարկեց վերախմբագրել ներկայացված միջնորդությունները, լիարժեք համապատասխանեցնել քր. օրենսգրքին։ Նրա խոսքերով՝ միջնորդություններն ամբողջական տեքստով ներկայացնելը խնդիր չի առաջացնում և ժամանակի առումով ավելի նպատակահարմար է։

Փաստաբան Եգորյանը, պատասխանելով առարկություններին և դատախազի միջնորդությանը, նշեց, որ միջնորդությունները ներկայացվել են մեկ փաթեթով, որ գործը չձգձգվի, բայց եթե անհրաժեշտություն կա, նրանք պատրաստ են միջնորդությունները ներկայացնել առանձին–առանձին։

Ինչ վերաբերում է միջնորդությունների վերախմբագրմանը, փաստաբանն ասաց, որ դա միջնորդություններին կհաղորդի պատրանքային բնույթ։

Դատավոր Հարությունյանը թույլ տվեց Տիգրան Եգորյանին շարունակել ներկայացնել միջնորդություններն իրենց իսկ նախընտրած ձևաչափով։

Դատական նիստը շարունակվում է։ Տիգրան Եգորյանը շարունակում է ներկայացնել միջնորդությունները։

Հիշեցնենք, որ դատավարությունը նշանակվել է հուլիսի 17-ին նախկին ՀՀԿ պատգամավոր Ռուբեն Հայրապետյանին պատկանող «Հարսնաքար» համալիրում Հայրապետյանի թիկնազորի կողմից խոշտանգումների ենթարկված և հուլիսի 29-ի մահացած ռազմական բժիշկ Վահե Ավետյանի սպանության գործով։

Սա ավելի շուտ դաս է բոլոր մնացած այն լկտիներին, որոնք կփորձեն այսուհետև նման վարք դրսևորել

«Վահե Ավետյան» հասարակական շարժման անդամ Գարեգին Չուգասզյանը հայցադիմում է ներկայացրել Ավան և Նոր Նորք վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարան` բարի համբավին, պատվին, արժանապատվությանը և գործարար համբավին պատճառված վնասի հատուցման պահանջի մասին:
«Ռուբեն Հայրապետյանը հրապարակային վիրավորանքի և զրպարտության միջոցով արատավորել է իմ պատիվն ու արժանապատվությունը՝ խախտելով իմ անձնական կյանքի նկատմամբ հարգանքի իրավունքը», մասնավորապես իր խախտված իրավունքը արձանագրել է դիմումի հեղինակը:
Նա դատարանից խնդրում է պարտավորեցնել այդ ժամանակ պատգամավոր, ֆուտբոլի ֆեդերացիայի նախագահ Ռուբեն Հայրապետյանին հրապարակայնորեն ներողություն խնդրել իր հասցեին հնչեցրած վիրավորական արտահայտությունների համար և հերքել իր բարի համբավը, պատիվը, արժանապատվությունը և գործարար համբավն արատավորող տեղեկությունները:
Դատարան նույնաբովանդակ հայցադիմումներ են ներկայացրել նաև «Վահե Ավետյան» հասարակական շարժման անդամ, ազգագրագետ Հրանուշ Խառատյանը և «Պահանջում ենք պատժել «Հարսնաքարում» տեղի ունեցածի բոլոր մեղավորներին» հասարակական շարժման անդամ Դավիթ Սանասարյանը:
Հունիսի 17-ին Ռուբեն Հայրապետյանին պատկանող «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրում վերջինիս անձնական թիկնազորը ծեծի էր ենթարկել մի խումբ զինվորական բժիշկների, որոնցից մեկը` Վահե Ավետյանը, այդպես էլ գիտակցության չգալով` հունիսի 29-ին մահացել էր:
«Վահե Ավետյան» հասարակական շարժումը պահանջում է զինվորական բժիշկ Վահե Ավետյանի սպանության բոլոր մեղավորների բացահայտում և տուժողի կյանքի իրավունքի խախտման փաստի արդյունավետ քննության իրականացում և այդ կապակցությամբ շարունակական բողոքի ակցիաներ է անցկացնում:
Գարեգին Չուգասզյանի հայցադիմումում տեղ են գտել Ռուբեն Հայրապետյանի կողմից «Նուվել դ’Արմենի Մագազին» ամսագրին օգոստոսի 11-ին տված հարցազրույցում իր հասցեին հնչեցրած «անվայելուչ վիրավորանքներ և զրպարտող, իրականությանը չհամապատասխանող արտահայտություններ և սպառնալիքներ»:
Հոդվածը լայն արձագանք է ստացել հայկական մամուլում և հասարակության մեջ, և այն մասամբ կամ ամբողջությամբ վերահրապարակվել է գրեթե բոլոր տպագիր և էլեկտրոնային լրատվության միջոցներով:
«Գարեգին Չուգասզյանն ո՞վ է. Ռոբերտ Քոչարյանի «շնիկը», «ոհմակ են», «վարձու մարդիկ», «Մինչև մահ վախենալու են ինձանից», «Իրենց ընտանիքներն իմ ձեռքը կրակն են ընկնելու», «Իրենք բոլորը շաքարով հիվանդանալու են», «դուք կտեսնեք, թե այդ Գարեգինն ինչպես է ամեն օր գալու ձեռքս համբուրելու ու գնա»:
«Դեպքից հետո քառասունհինգ օր է անցել, կարծում եք՝ ես այնպիսի մեկն եմ, ով չգիտե՞, թե ով ումից է պատվեր ստանում..Նրանք ի՞նչ պիտի անեն: Պիտի թուլացնեն, խայտառակեն, վարկաբեկեն Սերժ Սարգսյանի հավատարիմ մարդկանց, որպեսզի Բարգավաճ Հայաստանը Ռոբերտ Քոչարյանի հետ գա իշխանության: Ո՞վ է դրանց ֆինանսավորում, ո՞վ է պատվեր տալիս, ուղարկում իմ տան վրա», «Ո՞վ է ավտոբուսներով բերում, տանս դիմաց դատարկում», «Ո՞վ չի հասկանում... Գարեգին Չուգասզյանը, անմիջապես դեմքները բացեցին... իսկ մնացած լակոտ-լուկուտները ո՞վ են... ես գիտեմ, թե ինչքան փող են առնում, գալիս են: Անգիր գիտեմ՝ ով է տանում փողերը տալիս, ինչ են անում : Եվ ո՞վ է ֆինանսավորում նրանց. Դոդի Գագոն: Այ այդպես»:
Հիմնավորելով իր պահանջը դիմումատուն վկայակոչել է ՀՀ Սահմանադրությամբ արձանագրված մի շարք հոդվածներ, որոնք ամրագրում են մարդու, նրա արժանապատվությունը, հիմնական իրավունքներն ու ազատությունները որպես բարձրագույն արժեքներ: ՀՀ Սահմանադրությունը, երաշխավորելով մարդու անձնական կյանքի անձեռնմխելիության և արժանապատվության իրավունքը, արգելում է բոլոր տիպի ոտնձգություններն անձի պատվի և արժանապատվության նկատմամբ:
Մարդու այս իրավունքները վավերացված են նաև միջազհային պայմանագրերով, որոնք Հայաստանի Հանրապետության իրավական համակարգի բաղկացուցիչ մասն են: Եթե վավերացված միջազգային պայմանագրում սահմանվում են այլ նորմեր, քան նախատեսված են օրենքներով, ապա կիրառվում են այդ նորմերը:
Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանն իր մի շարք վճիռներում արտահայտել է ան դիրքորոշումը, որ անձի բարի համբավի պաշտպանության իրավունքը ներառված է 8-րդ հոդվածում որպես անձնական կյանքի նկատմամբ հարգանքի իրավունքի բաղադրիչ:
ՀՀ քաղաքացիական օրենսգիրքն իր հերթին սահմանում է. «Անձի պատիվը, արժանապատվությունը, գործարար համբավը ենթակա են պաշտպանության այլ անձի կողմից հրապարակայնորեն արտահայտված վիրավորանքից և զրպարտությունից»: Մասնավորապես նույն օրենսգրքի 1087.1-րդ հոդվածը, կարգավորելով մարդու պատվին, արժանապատվությանը և գործարար համբավին պատճառված վնասի հատուցման կարգը և պայմանները. «Անձը, որի պատիվը, արժանապատվությունը կամ գործարար համբավը արատավորել են վիրավորանքի կամ զրպարտության միջոցով, կարող է դիմել դատարան՝ վիրավորանք հասցրած կամ զրպարտություն կատարած անձի դեմ», նաև հստակորեն տվել է «զրպարտության» և «Վիրավորանքի» սահմանումները:
«Դատարան դիմելու իմ այս քայլն ավելի շատ ուղղված է հանրությանը, քան Ռուբեն Հայրապետյանին: Ես ակնկալիքներ չունեմ, որ այդ մարդն իր այս տարիքում կփոխվի: Նրա մեղա գալու`կոկորդիլոսի արցունքները մենք բազմիցս տեսել ենք, դրա համար հատուկ վստահություն չի կարելի ունենալ նրա ներողության հետ,-ասում է Գարեգին Չուգասզյանը,- Սա ավելի շուտ դաս է բոլոր մնացած այն լկտիներին, որոնք կփորձեն այսուհետև նման վարք դրսևորել»:

Լուրջ բանը կլինի այն ժամանակ, երբ որ տեսնենք, որ գործն ամբողջությամբ կոծկվում է

Այն, որ Ռուբեն Հայրապետյանն այլեւս պատգամավոր չէ, բավարար պայման չէ` «Պահանջում ենք պատժել Հարսնաքարի մեղավորներին» քաղաքացիական նախաձեռնության անդամների համար` դադարեցնելու իրենց պայքարը:
«Հայրապետյանի` ԱԺ պատգամավորությունից հրաժարվելը մեր պահանջներից մեկն է, ոչ շատ կարեւոր պահանջներից մեկը: Հրաժարվելով պատգամավորությունից՝ նա փաստացի ընդունեց իր մեղավորությունը հունիսի 17-ին կատարվածի մեջ: Բայց իր մեղքը լիովին ընդունած կհամարենք, երբ դատարանում կընդունի իր մեղքը», - «Ա1+»-ի նետ զրույցում ասաց շարժման համանախաձեռնող Դավիթ Սանասարյանը:
Նա վստահ է որ Ռուբեն Հայրապետյանը մանդատից չէր հրաժարվի, եթե «Հարսնաքարի» սպանության գործը հասարակական բողոքի ալիք չբարձրացներ:
«Ինչպես Մաշտոցի պուրակում, այնպես էլ այս դեպքում եւ մնացած գալիք բոլոր դեպքերում եթե չլինի հասարակական ճնշում, որեւէ արդյունք պետք չէ ակնկալել: Դրա համար ես ավելի շատ կարեւորում են այն գիտակցության արթնացումը մեր հայրենակիցների մեջ, որ, կապված կլինի բնապահպանական խնդիրների, մարդու իրավունքների թե ազգային հարցերի հետ, եթե կա հասարակական ճնշում, միանշանակ արդյունք լինելու է», - ասաց նա:
Սանասարյանը հույս ունի, որ «Հարսնաքարի» գործով իշխանությունները դեռեւս շանս ունեն` նոր հունի մեջ դնելու դատաքննությունը, որին ներգրավված կլինի նաեւ Ռուբեն Հայրապետյանը: Հակառակ պարագայում նա բողոքի նոր, ավելի հզոր ալիք է խոստանում, քան եղել է այս ամռանը:
«Մենք պարբերաբար հավաքվում ենք, քննարկում ենք մարտավարական հարցեր` թե որ քայլը որ պահին ճիշտ կլինի: Մեծ հաշվով դեռ մինչեւ օրս ոչ մի լուրջ բան չի եղել: Լուրջ բանը կլինի այն ժամանակ, երբ որ տեսնենք, որ գործն ամբողջությամբ կոծկվում է», -եզրափակեց Դավիթ Սանասարյանը:
Հիշեցնենք, որ հունիսի 17-ին ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության արդեն նախկին պատգամավոր Ռուբեն Հայրապետյանի ընտանիքին պատկանող «Հարսնաքար» ռեստորանի աշխատակիցները դաժան ծեծի էին ենթարկել ռեստորանի երեք հաճախորդների: Ծեծի արդյունքում դեպքից 12 օր անց հիվանդանոցում մահացավ երեսուներեք ամյա ռազմական բժիշկ Վահե Ավետյանը:

Հրապարակախոս, քաղաքացիական ակտիվիստ Զարուհի Հովհաննիսյանն այսօր ակցիա է իրականացրել Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիայի շենքի առաջ: Ակցիան ուղղված է եղել ֆեդերացիայի նախագահ Ռուբեն Հայրապետյանին, որին պատկանող Հարսնաքար ռեստորանային համալիրում սպանվեց ռազմական բժիշկ Վահե Ավետյանը:
Զարուհի Հովհաննիսյանը ջութակ է նվագել ֆեդերացիայի դիմաց: Բանն այն է, որ Ռուբեն Հայրապետյանն իր նախկին ասուլիներից մեկում խոսելով ինչ որ բանի մասին, հայտարարել էր, թե եթե ինքը ծեծում է, պատժում, պետք չէ զարմանալ, զարմանալ պետք է, երբ ինքը ջութակ է նվագում:
Զարուհի Հովհաննիսյանի ակցիայի մասին պատմող տեսանյութը պատմում է նաեւ Հարսնաքարի բռնության մասին:

«Հարսնաքարի» գործով դատավարությունն առաջիկա օրերին կարող է կանգ առնել, և հնարավոր է' նյութերը վերադարձվեն նախաքննության փուլ: Նման կանխատեսման համար լուրջ հիմքեր ունեն տուժողների փաստաբանները: Վահե Ավետյանի իրավահաջորդի ներկայացուցիչ, փաստաբան Տ. Եգորյանը երեկ «Հայկական ժամանակ»-ի թղթակցին հայտնել է, որ հոկտեմբերի 1-ին փաստաբանները դիմել են Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարան, պահանջելով ստուգել դատախազության կողմից փաստաբանների բազմաթիվ միջնորդությունները մերժելու օրինականությունը և վերացնել մերժման որոշումը: Դատարանը այդ դիմումը պետք է քննարկի' հանձնելուց հետո տասնօրյա ժամկետում:

«Սա կարող է շատ հետաքրքիր զարգացման վերածվել, որովհետև դատախազի որոշումը վերացնելով' մենք կանգնելու ենք այս դատական նիստը շարունակելու անհնարինության առաջ, չէ՞ որ այդ որոշմամբ էր գործով մեղադրական եզրակացությունը հաստատվել և ուղարկվել դատարան»,- թերթի թղթակցի հետ զրույցում նշել է Տիգրան Եգորյանը և ավելացրել, որ Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանին ներկայացրած իրենց փաստերը շատ ամուր են, և դատարանին դժվար կլինի դրանք անտեսել:

նիստը դարձյալ հետաձգվեց

«Հարսնաքարի» գործով Ավան և Նոր Նորք վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանում հոկտեմբերի 3-ին նշանակված դատական նիստը դարձյալ հետաձգվեց, այս անգամ մինչև հոկտեմբերի 10-ը:

Դատարան էին բերվել ամբաստանյալներ Գարիկ Մարգարյանը, Արթուր Բաբլոյանը, Արման Բաղդասարյանը, Նորայր Հայրապետյանը, Դավիթ Ադամյանը, Արման Խաչատրյանը: Արման Բաղդասարյանի պաշտպանությունը ստանձնած Հովհաննես Հարությունյանի փոխարեն դատարան էր ներկայացել ՀՀ փաստաբանների պալատի անդամ Վաղարշակ Գևորգյանը: Դատավոր Դավիթ Հարությունյանը տեղեկացրեց, որ սեպտեմբերի 29-ին դատարանը ստացել է ամբաստանյալ Արման Բաղդասարյանի դիմումը, որով վերջինս հրաժարվել է Հովհաննես Հարությունյանից՝ լուծարելով նրա հետ իր պայմանագիրը:

Մեղադրյալ Արման Բաղդասարյանի նորանշանակ փաստաբան Վաղարշակ Գևորգյանը դատարանից պահանջեց իրեն 2 շաբաթ տրամադրել նյութերին ծանոթանալու համար, սակայն դատարանը գործի նյութերին ծանոթանալու համար 7 օրը բավարար համարեց:

Դատական նիստին չէին մասնակցում տուժողներ Արտակ Բայաթյանը, Գարիկ Սողոմոնյանը, Արկադի Աղաջանյանը, Էդգար Նիկոյանը, տուժողի իրավահաջորդ Գառնիկ Ավետյանը և նրա ներկայացուցիչ Վահե Գրիգորյանը: Հերթական դատական նիստը նշանակվեց հոկտեմբերի 10-ին, ևս մեկ նիստ էլ՝ հոկտեմբերի 22-ին:

Հիշեցնենք, որ հունիսի 17-ին, ժամը 23-ի սահմաններում ԱԺ հանրապետական պատգամավոր, ՀՖՖ նախագահ Ռուբեն Հայրապետյանին պատկանող «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրում դաժան ծեծի էին ենթարկվել 3 ռազմական բժիշկներ: Նրանցից մեկը` ՊՆ կենտրոնական կայազորի ռազմական հոսպիտալի ԼՈՌ բաժանմունքի պետ, բուժծառայության մայոր Վահե Ավետյանը, հունիսի 29-ին հիվանդանոցում մահացել էր:

«Հարսնաքարի» գործով կալանավորվածները 6-ն են՝ համալիրի անվտանգության աշխատակիցներ Արթուր Բաբլոյանը, Գարիկ Մարգարյանը, Արման Խաչատրյանը, Արման Բաղդասարյանը, մատուցող Դավիթ Ադամյանը և Նորայր Հայրապետյանը: Նրանք բոլորը մեղադրվում են տուժողների առողջությանը դիտավորությամբ ծանր վնաս պատճառելու մեջ:

Լուսանկարը՝ PanARMENIAN Photo-ի

«Վահե Ավետյանի» գործով արդարադատություն պահանջող քաղաքացիները նոր նախաձեռնություն են սկսել: «Մագնիցկու ցուցակի» օրինակով կազմվում է Ավետյանի ցուցակ, որտեղ կընդգրկվեն ոչ միայն նրանք, ովքեր կապ ունեն Վահե Ավետյանի սպանության հետ, այլեւ նրանք, ովքեր ՀՀ-ում խախտում են մարդու իրավունքները։

«Երբ որ կա մարդու իրավունքների խախտում, դա կոնկրետ վերաբերվում է պաշտոնյաներին, եւ այդ պաշտոնյաները ըստ նախատեսվող գաղափարի, համալրելու են այդ ցուցակը»,- ասում է «Պահանջում ենք պատժել Հարսնաքարի գործով բոլոր մեղավորներին» նախաձեռնության անդամ Դավիթ Սանասարյանը։ Իսկ«Վահե Ավետյան» հակարակական շարժման անդամ Նվարդ Մանասյանն ասում է՝ մարդիկ ընդգրկվեն ցուցակում այն ժամանակ, երբ նրանց մեղքն ապացուցվի։ «Եվ սա կլինի նախադեպ, որ շոուներից անցնենք գործի»,- ասում է Նվարդ Մանասյանը։

Ավետյանի ցուցակում տեղ գտած անունները ոչ միայն չեն կարողանա մուտք գործել այլ երկրներ, այլև արտերկրում նրանց բանկային բոլոր հաշիվները կսառեցվեն։

«Նրանք բոլորը պետք է մնան երկրում և պատասխան տան արդարադատության առաջ, այն արդարադատության, որը որ մենք ենք ստեղծելու, և որը իրական է լինելու»,- ասում է Դավիթ Սանասարյանը։

Նվարդ Մանասյանը վստահ է՝ որ իրավախախտների համար ամենամեծ վնասը նրանց գրպանների պարունակությանը հարվածելն է: «Եթե այս մարդիկ տարբեր խորհրդարանների միջոցով, նաև Եվրապառլամենտում «պերսոնա նոն գրադա» հայտարարվեն և այդ միջոցները սառեցվեն, ես կարծում եմ՝ շատ լուրջ խնդիրների առաջ կկանգնեն այս մարդիկ»,- համոզված է Նվարդ Մանասյանը։

Ի դեպ «Ավետյանի ցուցակ» նախաձեռնության համար հիմք է ծառայել դաժան ծեծի արդյունքում մահացած ռազմական բժիշկ Վահե Ավետյանի քրոջ՝ Նվարդ Ավետյանի օրեր առաջ հրապարակած նամակը: Սպանված բժշկի՝ ԱՄՆ-ում գտնվող քույրը կոչ է անում բոլորին միավորվել եւ պայքարել, որպեսզի պատժվեն ոչ միայն «Հարսնաքարի» գործով բոլոր մեղավորները, այլեւ մեր երկրում ցանկացած օրինախախտ։

Երկրում ժողովրդավարություն հաստատելու միակ ճանապարհը «Վահե Ավետյան» շարժման անդամները համարում են անկախ Արդարադատության ինստիտուտի կայացումը: «Մենք պետք է հասնենք նրան, որ մեր չինովնիկին մի օր հարցնենք՝ որտեղի՞ց ձեզ այս բաճկոնը, ձեր թանկարժեք հեռախոսը ձեզ ո՞րտեղից»,- ասում է Նվարդ Մանասյանը։

Նշենք, որ Ավետյանի ցուցակ կազմելու համար Ֆեյսբուք սոցիալական ցանցում ստեղծվել է էջ, որին միացել են Ֆեյսբուքի արդեն 400 օգտատեր։ Իսկ թե ովքեր տեղ կգտնեն ցուցակում, նախաձեռնության անդամների կարծիքով որեւէ մեկի համար գաղտնիք չէ, սակայն անուները չեն շտապում հրապարկել։

Ռուբեն Հայրապետյանի թիկնազորի պետը դեպքից հետո անցել է ընդհատակ

«Հարսնաքարի» դեպքի մասին նոր մանրամասներ են ի հայտ եկել: Երեկ «Հայկական ժամանակ»-ին հայտնի է դարձել, որ հենց դեպքի օրը՝ հունիսի 17-ին գործով այժմ ամբաստանյալներ Արման Բաղդասարյանը և Նորայր Հայրապետյանը ժամը 22:21-ին, 22:33-ին, 22:34-ին, 22:36-ին, ինչպես նաև ժամը 23:30-ին, 00:21-ին, 00:25-ին և 00:47-ին զանգահարել են Աշոտ Սնջոյան անուն-ազգանունով ինչ-որ մեկի: Ըստ քրեական գործի նյութերի՝ ռազմաբժիշկները ծեծի են ենարկվել ժամը 22:25-ից մինչև 22:40-ի սահմանները: Իսկ գիտե՞ք, թե ով է Աշոտ Սնջոյանը: Նա Ռուբեն Հայրապետյանի թիկնազորի պետն է, որը դեպքից հետո անցել է ընդհատակ:

«ՀԺ»-ն ևս մեկ անգամ ընդգծում է՝ ստացվում է, որ Արման Բաղդասարյանը և Նորայր Հայրապետյանը Սնջոյանին զանգահարել են ոազմաբժիշկներին ծեծի ենթարկելուց առաջ, ծեծի ընթացքում և ծեծից հետո: Միայն հիշեցնենք, որ Սնջոյանը, որը ավելի շատ հայտնի է եզդի Աշոտ մականվամբ, «Հարսնաքարում» տեղի ունեցած անցած տարվա դեպքերի «հերոսն» է: Թերթը բազմիցս անդրադարձել է այդ դեպքին և հայտնել, որ անցած տարվա օգոստոսի 15-ին «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրում կրակոցներ էին հնչել, ինչի հետևանքով մի հարսանեկան արարողության երկու մասնակից՝ 33-ամյա Նորայր Աթոյանը և 25-ամյա Վերսանդ Մկրտչյանը, ոտքերի շրջանում հրազենային վնասվածքներ էին ստացել, տեղափոխվել հիվանդանոց, բարդ վիրահատության ենթարկվել, և մինչ օրս նրանք լիովին չեն ապաքինվել:

Դեպքից անմիջապես հետո մամուլում հրապարակումներ եղան, որ կրակողը հենց Աշոտ Սնջոյանն է՝ Եզդի Աշոտը, մինչդեռ 10 օր շարունակ ոստիկանությունը պնդում էր, որ կրակոցների հեղինակը հայտնի չէ: Ավելի ուշ ոստիկանությունը հայտարարեց, թե իբր՝ հենց դեպքի օրը Սնջոյանը ներկայացել էր և ընդունել իր մեղքը, նրան մեղադրանք էր առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 120-րդ հոդվածի հատկանիշներով, այսինքն՝ անզգուշությամբ մարմնական ծանր վնասվածք հասցնելու համար, ինչը նախատեսում է տուգանքից՝ առավելագույնը երկու տարվա ազատազրկում, իսկ որպես խափանման միջոց ընտրվել էր չհեռանալու մասին ստորագրությունը: Եվ ահա մի քանի ամիս անց՝ նոյեմբերի 3-ին քրեական գործը կարճվել էր՝ պատճառաբանությամբ, որ տուժողները և մեղադրյալը հաշտվել են: Այսպիսով, երկու հոգու «ոտքից խփած» Աշոտ Սնջոյանը նույնիսկ մեկ օրով չազատազրկվեց, իսկ հետո՝ ընդհանրապես ազատվեց քրեական պատասխանատվությունից:

«ՀԺ»-ն այս դեպքը հիշեցնում է՝ ներկայացնելու համար, թե ով է Աշոտ Սնջոյանը: Նրան հաջողվել է խուսափել քրեական պատասխանատվությունից բացառապես այն պատճառով, որ Նեմեց Ռուբոյի թիվ մեկ թիկնապահն էր:

Եվ այսպես, ի՞նչ են վկայում նրան ուղղված զանգերը: Սնջոյանի անունը գործի նյութերում հայտնվել է նախաքննության մեկնարկից շուրջ երկու ամիս հետո միայն, երբ ստացվել են ամբաստանյալների հեռախոսազանգերի քաղվածքները: Դրանից հետո ամբաստանյալների ու Սնջոյանի հեռախոսազրույցների փաստը թաքցնել այլևս հնարավոր չէր: Աշոտ Սնջոյանը կանչվել է հարցաքննության, բայց` ընդամենը վկայի կարգավիճակով: Հարցաքննվելիս նա նշել է, որ գործազուրկ է, որ ամբաստանյալներից Արման Բաղդասարյանի մտերիմ ընկերն է և նրա միջոցով է ծանոթացել Նորայր Հայրապետյանի հետ: Քննիչի հարցին, թե ինչի մասին է խոսել նրանց հետ դեպքի օրը' նշված հեռախոսազանգերի ժամանակ, Սնջոյանը պատասխանել է' չեմ հիշում: Ավելի ուշ ասել է նաև, որ եթե նրան հեռախոսազրույցի ընթացքում հայտնած լինեին դեպքի մասին, ինքը դա կհիշեր, և որ ինքը ռեստորանում ոազմաբժիշկներին ծեծի ենթարկելու մասին տեղեկացել է հեռուստացույց դիտելիս: Փաստորեն, քննիչին այս պատասխանները բավարարել են, նա արժանահավատ է համարել, որ Վահե Ավետյանին ծեծի ենթարկելու ընթացքում Արման Բաղդասարյանը և Նորայր Հայրապետյանը զանգահարել են Աշոտ Սնջոյանին ու նրա հետ զրուցել, ասենք, այն մասին, թե որտեղից կարելի է էժան կարտոֆիլ գնել, ինչից հետո այդ զրույցի մասին այս պարոնը մոռացել է:

Ռազմաբժիշկներին ծեծելու ընթացքում Աշոտ Սնջոյանի ակտիվ հեռախոսազրույցներն այժմ ամբաստանյալների կարգավիճակ ունեցող անձանց հետ առնվազն հիմք է տալիս ենթադրելու, որ նա անհամեմատ ավելի շատ բան գիտի դեպքի մասին և միտումնավոր թաքցնում է իրականությունը: Նրա մասին հայտնի է նաև, որ մինչև վերջերս միշտ գտնվում էր Ռուբեն Հայրապետյանի կողքին, ամենուր ուղեկցում էր նրան: Կասկածներ կան, որ ռազմաբժիշկներին ծեծի ենթարկողները հենց նրա միջոցով են իրենց «քաջագործության» մասին տեղեկացրել Ռուբեն Հայրապետյանին: Թիկնապահների միջոցով «շեֆին» տեղեկություններ փոխանցելը սովորական երևույթ է մեր օլիգարխների առօրյայում:

նախաքննությունն իրականացնող մարմինը նույնիսկ չի էլ պարզել, թե որտե՞ղ են տեղադրված տեսախցիկները

Վահե Ավետյանի իրավահաջորդի շահերի ներկայացուցիչներ Տիգրան Եգորյանի, Լուսինե Հակոբյանի ու Վահե Գրիգորյանի տրամադրության տակ կա «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրում ռազմական բժիշկ Վահե Ավետյանին առնչվող հայտնի միջադեպում որոշակի դերակատարություն ունեցած, քրեական գործով ինքնությունը չպարզված ևս 10-15 անձանց նկարագրեր, այդ թվում՝ թիկնապահի դասական արտաքինով մի անձ:

«Միջին հասակի, շատ թիկնեղ, լիքոտ մարմնական կազմվածքով, կարճ և շատ հաստ վզով, դիմացի մասը մի քիչ ճաղատ և միջինից մի քիչ երկար բակերով (այտմորուս )»,- Tert.am-ի հետ զրույցում այսպես նկարագրեց այդ անձի արտաքինը Տիգրան Եգորյանը:
Ըստ «Հարսնաքար»-ում ծեծի ենթարկված մյուս բժիշկների, այդ անձը դեպքի օրը մոտեցել է վերջիններիս և հարցրել, թե ո՞վ է հայհոյել: Երբ բժիշկները նրան բացատրել են, որ՝ «Եղբայր, մենք եկել ենք այստեղ ծնունդ նշելու և ի՞նչ հայհոյանքի մասին է խոսքը», անձը ճշտել է, թե կարո՞ղ է իրենց հեռացած ընկերն է եղել հայհոյողը (խոսքը սպորտային հագուստը փոխելու համար տուն գնացած Վահե Ավետյանի մասին է), բժիշկները պատասխանել են, որ նա գնացել է հագուստը փոխելու, եթե հայհոյած լիներ, չէր էլ վերադառնա, իրենք էլ նրան «Հարսնաքար»-ում չէին սպասի:

Սրանից հետո այդ անձը թողել-հեռացել է, սակայն, ըստ բժիշկների, այդ անձը դրսում որոշակի դերակատարություն է ունեցել, բայց թե ի՞նչ՝ այս պահին փաստաբանները չեն կարող արձանագրել:

Տուժողների շահերի ներկայացուցիչներին կոնկրետ անուններ և ազգանուններ հայտնի չեն: Գործում կցված ապացույցների թվում չկան նաև տեսաերիզներ: «Ի՞նչ տեսաերիզներ, նախաքննությունն իրականացնող մարմինը նույնիսկ չի էլ պարզել, թե որտե՞ղ են տեղադրված տեսախցիկները»,- ասաց Տիգրան Եգորյանը՝ նշելով, որ կոնկրետ այդ անձի մասով ՀՀ ոստիկանության Քննչական գլխավոր վարչության հատկապես կարևոր գործերի քննության բաժինը մերժել է փաստաբանների ներկայացրած մեղադրանքներն այն հիմքով, թե ինքնությունը չբացահայտած անձանց մասով քր. գործից անջատված մաս կա: Քննչական գլխավոր վարչությունից տեղեկացվել է նաև, որ այս անջատված մասով աշխատանքները կշարունակվեն, և կուսումնասիրվեն փաստաբանական հարցումներում ներառված տվյալները:

«Սա այն գործը պիտի լինի, որը պետք է առաջնորդի մյուս կոծկված գործերին, որոնց համար մենք պայքարել ենք եւ ուզում ենք, որ բացահայտվեն, որ այդպիսի, կամ ավելի խիստ սանկցիաներ կիրառվեն գլխավոր դատախազի, ոստիկանապետի եւ այն պաշտոնատար անձանց նկատմամբ, ովքեր առնչություն են ունեցել այս գործին»։

պատգամավոր Ռուբեն Հայրապետյանին պատկանող «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրում տեղի ունեցած ծեծի հետեւանքով մահացած ռազմական բժիշկ Վահե Ավետյանի քույրը` Նվարդ Ավետյանը, կոչ է անում Հայաստանում մարդու իրավունքները խախտող պաշտոնյաների ցուցակ ստեղծել եւ նրանց նկատմամբ միջազգային պատժամիջոցներ կիրառել։

Իր անձնական բլոգում անցած շաբաթ հրապարակված հայտարարությունում Նվարդ Ավետյանը հիշատակում է ԱՄՆ–ի Սենատի Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի կողմից կազմված «Մագնիտսկու ցուցակը», որով Միացյալ Նահանգները պատժամիջոցներ է սահմանում է մարդու իրավունքները խախտող ռուսաստանցի պաշտոնյաների նկատմամբ եւ առաջարկում է այդ ցուցակի նմանությամբ ստեղծել «Ավետյանի ցուցակ»։

«Մենք դեռեւս աշխատում ենք այդ ցուցակի վրա եւ պահանջում ենք, որպեսզի Միացյալ նահանգների կառավարությունը, Մարդու իրավունքների միջազգային կազմակերպությունները եւ Եվրոպայի անվտանգության ու համագործակցության կոմիտեի Խորհրդարանական վեհաժողովը ընդունեն առաջարկությունը՝ կիրառել այլ երկիր մուտքի արգելք եւ անձնական հաշվեհամարների սառեցում Հայաստանի կառավարության այն պաշտոնյաների նկատմամբ, որոնք պատասխանատու են ինչպես Վահե Ավետյանի մահվան, այնպես էլ Հայաստանում մարդու իրավունքների խախտումների համար», - ասված է հայտարարությունում։

«Նախաքննական մարմինը տապալեց գործը»

Վահե Ավետյանի իրավահաջորդի ներկայացուցիչ, փաստաբան Տիգրան Եգորյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում այսօր կրկին հայտարարեց, որ նախաքննության մարմինը եւ Գլխավոր դատախազությունը չեն իրականացրել բազմակողմանի, լրիվ եւ օբյեկտիվ քննություն։

«Նախաքննության մարմինը ուղղակի տապալել է ողջ նախաքննությունը։ Գրեթե նույն մոտեցումը դատախազությունն է կիրառել այս գործի նկատմամբ», - պնդեց փաստաբանը։

Իրավապաշտպան, լրագրող Ժաննա Ալեքսանյանը, «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում դատարան ներկայացված քրեական գործը որակելով՝ «չբացահայտված», «կոծկված», «Ավետյան ցուցակ» կազմելու նախաձեռնության առնչությամբ մեկնաբանեց․ - «Այս նախաձեռնությունը շատ կարեւոր է հատկապես այնպիսի երկրների համար, ինչպիսին Հայաստանն է, որտեղ անպատժելիության ու թողտվության մթնոլորտ է»։

Իրավապաշտպանը կարծիք հայտնեց, որ միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունները սիրով կարձագանքեն այս նախաձեռնությանը։

Ժաննա Ալեքսանյանը Վահե Ավետյանի մահվան գործով հիշյալ նախաձեռնությունը համարում է կարեւոր` անպատժելիությանը վերջ դնելու նկատառումներով․ - «Սա այն գործը պիտի լինի, որը պետք է առաջնորդի մյուս կոծկված գործերին, որոնց համար մենք պայքարել ենք եւ ուզում ենք, որ բացահայտվեն, որ այդպիսի, կամ ավելի խիստ սանկցիաներ կիրառվեն գլխավոր դատախազի, ոստիկանապետի եւ այն պաշտոնատար անձանց նկատմամբ, ովքեր առնչություն են ունեցել այս գործին»։

Տեղեկությունն այն մասին, որ ԱՄՆ դատարանը կարող է Վարդան Այվազյանին ավելի քան 37 միլիոն դոլարով տուգանել, իսկական իրարանցում է առաջ բերել սոցցանցներում: Քննարկվել են Այվազյանին պատասխանատվության կանչելու տարբերակները՝ ընդհուպ մինչեւ գործն Ինտերպոլին հանձնելը: Սակայն ամենագլխավորն այն է, որ նոր միտում է ի հայտ եկել՝ միջազգային միջամտություն Հայաստանում հակաօլիգարխիկ պայքարին:
Հակաօլիգարխիկ պայքարը ենթադրում է սեփականության անխուսափելի վերաբաժանում, եւ քանի որ Հայաստան պետությունն ընդունակ չէ զբաղվել օլիգարխների՝ անօրինական ձեռք բերած սեփականության հաշվառմամբ ու առգրավմամբ, դրանով թերեւս որոշել են զբաղվել ամերիկյան կառույցները:
Այդ միտումը հաստատել է նաեւ Վահե Ավետյանի քրոջ՝ Նվարդի աննախադեպ կոչը միջազգային ու տեղական կազմակերպություններին: Համախոհների խմբի հետ նա կոչ է արել կազմել «Ավետյանի ցուցակ»՝ «Մագնիտսկու ցուցակի» նմանությամբ, որով օրենքները խախտած օլիգարխներին կարգելվի մուտքը այլ երկրներ, եւ կսառեցվեն նրանց հաշիվներն ու կապիտալը:
Ակնհայտ է, որ իրավական «խղճի» կոչերը չեն կարող օլիգարխների վրա որեւէ ազդեցություն ունենալ, քանի դեռ իշխանությունը պաշտպանում է նրանց կապիտալն ու սեփականությունը: Հենց սեփականությունն է նրանց «աքիլեսյան գարշապարը», եւ նրանք, ովքեր իրոք ցանկանում են արմատախիլ անել օլիգարխիան, պետք է սկսեն օլիգարխների կուտակած սեփականության օրինականությունը պարզելուց:
Այդ գործում իրոք միջազգային օգնության կարիք կլինի, որովհետեւ Հայաստանի իշխանությունը համառորեն պաշտպանում է այդ սեփականությունը եւ թույլ չի տալիս մոտենալ նույնիսկ մրցակիցներին: Ընդ որում, ոչ միայն արտասահմանյան պետությունները կարող են հայցեր ներկայացնել հայ օլիգարխներին, այլեւ հայկական սփյուռքը, որին այդպես էլ թույլ չեն տվել մտնել հայկական շուկա:
Տեսեք, թե ինչ է տեղի ունենում սիրիահայերի հետ. նրանք գալիս են, համոզվում, որ ամեն ինչ վաղուց զբաղված է օլիգարխների կողմից եւ հեռանում: Որքան նման խաբված եւ կոռուպցիայից, մենաշնորհներից տուժած ներդրողներ կարելի է գտնել սփյուռքում: Եթե թեկուզ նրանց մի մասը փորձի արդարության հասնել իրենց երկրներում եւ ջրի երես հանել Հայաստանի հանցագործ սխեմաները, օլիգարխիան կարող է ցնցվել:
Չի բացառվում, որ Հայաստանում ներկայիս «օլիգարխների որսը» արդեն աջակցություն է ստանում միջազգային կազմակերպությունների կողմից, որոնք չեն թաքցնում, որ հենց օլիգարխիան է ժամանակակից քաղաքակիրթ համակարգերին ինտեգրվելու Հայաստանի խոչընդոտը: Այսօր ֆրանսիական Slate-ում տխուր հոդված է լույս տեսել հայկական իրականության մասին, որտեղ կարմիր թելի պես անցնում է օլիգարխների հարցը եւ որ Հայաստանն ընդունակ չէ պայքարել այդ չարիքի դեմ, որը քաղցկեղի ուռուցքի պես պատել է ողջ երկիրը:
5 օրից ավարտվում է ժամկետը, երբ օլիգարխ Ռուբեն Հայրապետյանը կարող է հետ վերցնել պատգամավորական մանդատը վայր դնելու դիմումը, եւ եթե նա հետ չվերցնի դիմումը, ապա կզրկվի պատգամավորական անձեռնմխելիությունից: Նա արդեն ինքն է ասում, որ իրեն ցանկանում են քավության նոխազ դարձնել եւ հավանական է, նա ճիշտ է: Հնարավոր է՝ քավության մյուս նոխազը կդառնա Վարդան Այվազյանը, որին կարող են ստիպել 37 միլիոն դոլար վճարել եւ սնանկանալ:
Սակայն այդ ամենը տեղի կունենա միայն այն դեպքում, եթե Սերժ Սարգսյանը գիտակցի, որ հենց օլիգարխներն են երկիրն ու իրեն անդունդը քաշում, եւ մինչեւ հատակը քիչ է մնացել: Իսկ եթե չի գիտակցում, ապա միջազգային հանրությունը «կբացատրի»: Չի բացառվում, որ վաղը տեղեկություն հայտնվի օրինակ Սամվել Ալեքսանյանի դեմ գործի մասին, ով «մասնագիտացել է» հեղինակային իրավունքների խախտման եւ ուրիշների ապրանքանիշերն օգտագործելու մեջ: Խախտումներն այնքան շատ են, որ դժվար չէ կազմել նրանց ցուցակը, որոնց մուտքն այլ երկրներ կփակվի, եւ ումից կառգրավեն բաղձալի կապիտալը:

Vahe Avetyan's Sister Calls for Blacklist of Officals/Oligarchs

In an open letter dated September 7, Nvard Avetyan, sister of Vahe Avetyan, the Armenian military physician beaten to death on June 17, accuses Rouben Hayrapetyan of directly ordering the assault on her brother and his friends at the Harsnakar Restaurant.

Calling Hayrapetyan a mafia oligarch, Nvard Avetyan, calls on all people of goodwill to join the fight for justice and to hold accountable all those guilty of tis heinous crime.

She argues that the beating death of an Armenian army officer is yet further proof that all citizens of Armenia enjoy no protection under the law and the most inviolable of human rights, the right to live, is not safeguarded.

Nvard Avetyan states that such crimes cast a shadow on Armenia’s Constitution as well.

In her letter, Avetyan calls for the creation of a list of those Armenian officials and oligarchs that must be sanctioned by a variety of world governments and international organization - in essence a blacklist.

She proposes that the family members of those officials and oligarchs be banned from entering various countries and that their international bank accounts be frozen.

արդյոք ձերբակալվածները հենց իրենք մարդասպաննե՞րն են

Մեր զրուցակիցն է «Վահե Ավետյան» հասարակական շարժման անդամ, ՀՀ առաջին օմբուդսման Լարիսա Ալավերդյանը
Տիկին Ալավերդյան, Ռուբեն Հայրապետյանի հարցազրույցից ի՞նչ տպավորություն ստացաք:
Հարցազրույցում ինտրիգ կա, Ռուբեն Հայրապետյանն այնպիսի ոճով է խոսում, այնպես է հարցազրույցը կառուցված, որ հնչեցրած որևէ միտք որևէ մեկի շահերից չի բխում, հենց Սերժ Սարգսյանի շահերից չի բխում: Ավելի քան զարմանալի էր այն մեծամտությունը, որ թույլ տվեց առայժմ պատգամավոր Ռուբեն Հայրապետյանը, երբ փորձեց նախագահի պաշտպանի և գարանտի դերակատարություն վերցնել իր վրա:
Տիկին Ալավերդյան, հարցազրույցում հայտարարություն կար, թե ինչ իրավունք ունեիք գալ իմ տուն, և քանի որ Վահե Ավետյանի յոթի օրը Դուք հենց նրա տան դիմաց ելույթ ունեցաք, ի՞նչ կասեք այս կապակցությամբ:
Ուզում եմ հասկանալ՝ պատգամավոր Ռուբեն Հայրապետյանի իմացությամբ տունը ո՞րն է, մի՞թե իր այն ապարանքի մյուս մայթեզրին, որտեղ կանաչների վրա կանգնած էինք, մի՞թե դա էլ իր տունը: Ես, օրինակ, խնդիր ունեմ պարզաբանելու, թե առայժմ պատգամավոր Ռուբեն Հայրապետյանի տան սահմանները որտեղ են սկսվում և որտեղ ավարտվում:
Դե տան մոտ էր, կոչերն էլ ուղղված էին իրեն…
Առաջին հերթին բացարձակապես իրավաբանական և բարոյական հիմքեր չկան ասելու իմ տունը, երկրորդը՝ ով ինչից պետք է վախենա: Առայսօր մենք չգիտենք՝ մարդասպաններն ովքեր են, և այսօր մենք չգիտենք՝ արդյոք բոլո՞րն են ձերբակալված և արդյոք ձերբակալվածները հենց իրենք մարդասպաննե՞րն են: Այդ ո՞վ պետք է ավելի շատ վախենա, ազատության մեջ գտնվող հասարակությո՞ւնը, թե՞ բարձր պարիսպներով, ապահով ցանկապատով ընտանիքը՝ պաշտպանված 200-300 ոստիկանների կողմից:
Տիկին Ալավերդյան, հարցազրույցում անդրադարձ կար «Նեմեց մարդասպան» արտահայտությանը, ինչը վրդովեցրել էր նրան:
Պետք է ասեմ, որ ցանկացած անձ, որը մտնում է հրապարակային գործունեության մեջ, հայտնվում է այդ մինիմալ վտանգների ներքո, որ իր անունը կարող է շոշափվել բավականին նեգատիվ համատեքստերում: Ես եղել եմ մարդու իրավունքների պաշտպան և կարծես թե ընդունված հասարակության կողմից, ես բացում եմ սայթերից մեկը և ընթերցում իմ մասին այնպիսի բաներ, որ, ինչպես ասում են, հարազատ մայրը չէր ճանաչի: Ես այստեղ ընտրություն ունեի՝ սկսեմ պայքա՞ր ամեն մեկի դեմ, թե՞ ես իմ գործով ապացուցեմ, որ դրանք սին խոսքեր են և անհիմն վիրավորանքներ:
Դուք ի նկատի ունեք՝ եթե արտահայտությունն իրեն վիրավորել էր, ինքը պետք է բարձրաձայնելու փոխարեն քայլեր աներ ապացուցելու, որ դա այդպես չէ՞:
Անշուշտ, նա կարող էր օգնել մեզ, բայց ես տեսնում եմ մի մեծ հակասություն առաջին տեքստի և այս հարցազրույցի միջև, անգամ ոճի տարբերություն, հակասություն, անմիջապես հայտարարությունից հետո իր գործողություններում, այդ թվում՝ ֆոտոլրագրողին խփելը, հետո առավել քան տարօրինակ հայտարարությունները, առավել ևս այս հարցազրույցը, որը ես չէի ուզենա լսեի կամ տպված տեսնեի որևէ պետական այրի կողմից, թեկուզ դա լինի անգամ իմ ամենագաղափարախոսական ընդդիմադիրը, կարևոր չէ:
Կարծում եք՝ առաջին և երկրորդ նախագահները պետք է արձագանքեի՞ն այս հարցազրույցին:
Ոչ, նրանք արել են իրենց եզրակացությունները, ուղղակի ես կարծում եմ, որ այդ անձն իրեն իրոք լուսանցքի վրա թողեց նաև իշխանության համար: Այսինքն՝ հասարակությունը պահանջում է, որ ոչ թե միայն այդ անձը, այլ բոլոր այն անձինք, ովքեր այդպիսի դիրքորոշումով ամրացրել են իրենց դիրքերը, հարստահարել են և իրենց զգում են աշխարհի տերը և մինչև անգամ իրենց տնից, շենքից այն կողմ գտնվող մայթը համարում են իրենց սեփական տունը, ես կարծում եմ մեր պահանջը, որ այդպիսի մարդիկ պետք է հայտվեն լուսանցքում, դեռ առջևում է: Բայց ինքը հայտնվեց լուսանցքում իշխանության համար, և սա շատ կարևոր ազդակ կարող է լինեն լինել և հնարավոր է դա ազդի դատական գործընթացի վրա:
Այն որոշումը, որ ընդունեց դատավորը տուժող կողմի ներկայացուցիչների վերաբերյալ առաջին դատական նիստի ընթացքում, և կարգավորող խումբը խոչընդոտեց նորմալ դատական գործընթացը, բավական դրական է խոսում զուտ դատավորի կեցվածքի և նրա գրագիտության մասին, բայց ընդհանուր առմամբ ինչ կլինի՝ ես հիմքեր ունեմ լինել կասկածամիտ, մի դատական նիստից եզրակացություն չանել, և ես կզարմանամ, եթե ընթանա այն աստիճան արդար, որքան ես եմ սպասում:
Առայժմ, պատագամավոր Ռուբեն Հայրապետյանի հարցազրույցն ավելի կորոշակիացնի իշխանության դիրքորոշումն այս հարցում:
Ինչո՞ւ են խեղաթյուրվում քաղաքացիական նախաձեռնությունները, տեղավորվում Քոչարյանի շնիկ անվան տակ:
Թող որևէ մեկը չվիրավորվի, բայց այսպիսի մարդիկ ունեն կրթական, բարոյական և բոլոր ցենզերի պակաս: Առաջին, սա հրապարակային խոսքի ոճ չէ, և երկրորդ, հնարավոր է իրենց շրջապատի համար բնորոշ օգտագործում է այդ խոսքերը, և իր շրջապատի համար ծանրագույն վիրավորանք կարող է լինել, բայց տվյալ դեպքում ինքը խոսում է մարդկանց մասին, որոնք դուրս են իր հասանելիության շրջանակներից, նրանք բոլորովին այլ հարթության մեջ են, և այդ հարթությունները չեն հատվում:

Interview with Hayrapetyan

Ruben Hayrapetyan in a Nouvelles d'Arménie issue
Seda Mavyan (SM) is a Nouvelles d’Arménie Magazine correspondent in Armenia. Nouvelles d’Arménie is a monthly magazine published in Paris in French. She had a meeting with Ruben Hayrapetyan (RH) on August 11, 2012 near a public swimming next to the Avan Soccer Academy and behind Harsnakar hotel-restaurant, where the tragedy of June 17 took place. The interview was four hours long, most of which was recorded. The French translation of a part of this interview was published in the most recent issue of Nouvelles d’Arménie (#188, September 2012). Taking account of the exclusivity of the interview, Nouvelles d’Arménie decided to transcribe it in Armenian and publish the full version on its website for Armenian-speaking and, particularly, Armenia-based readers, giving the Armenian news outlets permission to republish any fragment of this interview, to ensure wide public response. Besides, SM hopes the readers’ responses to this publication will help make additions or corrections to RH’s biography as we know it. She also hopes to contribute to the coverage of certain particularities regarding Vahe Avetyan’s murder case.

SM: Let’s start from the very beginning. What environment were you born and raised in?

RH: I was born to a well-off family. In Soviet years, starting from 1970s, my father supervised two restaurants. One was at the end of Acharyan Street – it used to be a very good restaurant, one of Yerevan’s best – and the other was in Nork, next to the hospital. It was called Grill bar. My father had built them from scratch and was their director.

SM: How did your father obtain means to build those two restaurants?

RH: I was seven years old in 1970. You should ask him. I know that before 1970 my father was in trucking business, which was quite profitable back then. They were exporting foods and stones in big vehicles from Armenia. My mother did not work. She was a housewife.

SM: Where do your family roots go back to?

RH: We are from Avan. A part of the Avan people has moved here from Khoy, Iran. I tried to do some research, but was unable to find out whether my father’s family was local or had immigrated from Khoy. At any rate, the people of Avan speak the Khoy dialect. My mother is from Akunk village near the town of Abovyan.

SM: How did your nickname, Nemets Rubo, originate? Your father is rumored to have been taken prisoner by the Germans.

RH: Absolutely not. My father was born in 1939. How could he have been taken prisoner by the Germans? He was six years old by the end of the World War II. We inherited that nickname from his uncle, my grandmother’s brother, my grand-uncle, who was conscripted to the army, participated in the war and got wounded. Shell fragments were left in his body. He was a driver by profession and, as any driver, fixed cars, too. When fixing a truck, he would crawl under the vehicle, causing the shrapnel inside his body to stir, which hurt. And he would start cursing the Germans, like, ‘nemets’ this and ‘nemets’ that (Translator’s Note (TN): Nemets means German in Russian). And people started calling him ‘Nemets’ and then the nickname passed on to us.

SM: Did you go to Armenian or Russian school?

RH: An Armenian school in Avan.

SM: Have you been a Komsomol member?

RH: Yes, unfortunately. (Laughs). We were becoming Komsomol members upon turning 15. Had I refused, they would go after my father; they might even exile him to Siberia. And if I chose to quit the Komsomol after school, you should know that they would not let my Dad have even a morsel of bread.

SM: You have worked at Almast factory as a laborer from 1980-1981 (at the age of 17-18). How did that happen?

RH: In Soviet times, if someone was not admitted to a university, had the option of working as a laborer for a year and get work experience, and then take the entrance exams again.

SM: Why did you fail to be admitted to a university?

RH: The Soviet system was applying a very artificial principle: you had to wait for your turn for everything. You had to wait in line to buy bread at a store, wait in line to buy meat, beat the competition to be admitted to the university. There were 500 applicants for 25 spots, that is to say, 20 applicants per spot. I was only three points shy of success. And the work experience as a laborer not only gave you an opportunity only to participate in the exams again, but also granted extra points.

SM: What kind of a job were you doing at the factory?

RH: I was a first class electrician at Almast factory located in Zeytun District of Yerevan, where I was producing saws. I would take the broken mechanical parts, especially the failed large engines, to a master, who would repair them. I was admitted the next year.

SM: That is to say, you have a university degree.

RH: Of course.

SM: How long have you studied and where?

RH: I was admitted to the Yerevan Institute of People’s Economy, but then a new law was adopted, according to which everyone had to join the army after the second year of study. I had to interrupt my studies in 1983 in order to serve in the Soviet army in Stepanavan.

SM: So, you stayed in Armenia, whereas many conscripts were sent to remote locations throughout the Soviet Union. Did it happen by chance or you had done something for that?

RH: It was by chance.

SM: And then?

RH: I returned from the army in 1985 and continued my studies, graduating from the university as an accountant in 1988, at the age of 25. After that I was appointed an accountant at the Public Food Union. Each region had its own Public Food Union, it included over 200 enterprises related to food, that is, restaurants, canteens and so on. I worked there at the main headquarters.

SM: And didn’t you want to manage your father’s restaurants.

RH: In Soviet times, it was up to the state to decide who works where after graduating from a university. We had no choice. We were obliged to work in accordance to the permit for three years. Only after that was one allowed to change one’s workplace. They could as well send you to some village, and if you dared to decline, you would get into a lot of trouble. Therefore it was better to accept the unpleasant work, which you were offered to accept for three years, than decline it. In order for you to be able to make up your mind where you wanted to work after the university, you had to know some high officials and have the so-called free-ride diploma.

SM: Were taking account of your profession when they were making the first appointment.

RH: Definitely. Moreover, in order to employ people in accordance with their professions, they would often enlarge the staff beyond necessity and, as a result, a small store could have three directors. On top of that, there was the obligation to work. It was impossible not to work. Once left without work, one would get the first warning. Then that person would be appointed to work somewhere. And if that person refused to work, he would be tried and sentenced to a year in jail.

SM: We are getting close to 1991, the eve of Armenia’s independence. You are 28 years old. Vazgen Manukyan, then the Prime Minister, appoints you to the position of Deputy Director of Haytskhakhot, which produced Armenian cigarettes. Where did you know him from?

RH: From the Movement.

SM: Does that mean you have participated in the Movement?

RH: Yes.

SM: How?

RH: In every way. I helped in every possible way. But I don’t like to talk about that. I don’t like to talk about my good deeds or my charitable acts. But I can at least say that I have taken an active part in all the initiatives, which could contribute to the fall of the Soviet system and that the Karabakh issue was very important for me. And that is what drew me to participate in the Movement. I wanted Karabakh to be ours and I wanted independence. That is why I was helping the leaders of the Movement with everything: weapons, arms supply, money and food. When the movement started I was not only a Public Food Union accountant but also took care of my father’s restaurant in Nork. We prepared food for the participants of the sitting strike at the Opera House.

SM: That is to say, you knew the members of the Karabakh Committee from the very beginning.

RH: Yes, Vache Sarukhanyan and Igor Muradyan were the first, although the real founder of the Karabakh Committee was Vazgen Manukyan who had started the anti-Soviet initiative back in 1965-1967. To be even more precise it was Gagik Safaryan who opened the first demonstration. Safaryan and I are from the same neighborhood. But it lasted only10 days, because the leaders at the initial stage were politically immature. Then Vazgen Manukyan accepted the leadership of the movement. I was present in the making of the Movement from the very beginning. I personally knew every member of the Karabakh Committee, was close with them, because I had responded to their calls to contribute funds and supply food to the demonstrators. You know, it was not like today, when they can organize riots like hooligans and destroy everything. Back then something had awakened in people’s hearts. I was shocked with happiness. When the Karabakh Committee called on making donations, money was collected in big sacks at the Opera square. People would bring their salary to the square and drop it in those sacks. That’s how it began. Then it was necessary to supply bullets. Maybe I don’t have a right to speak about it, but we were buying bullets from the Soviet army.

SM: You were bribing the commanders and the officers of the Soviet army deployed in Armenia?

RH: Of course, naturally. After that I personally participated in the liberation war of Karabakh.

SM: Are you saying that you fought in Karabakh?

RH: Yes.

SM: Could you say in which detachment?

RH: In different detachments. I don’t want to talk about that.

SM: Have you participated in the liberation of Shushi?

RH: No.

SM: Have you participated in the loss of Martakert, Shahumyan, Getashen?

RH: No, I was not there.

SM: Then where were you?

RH: I already told you that I don’t like to talk about it. I was buying weapons in Akhalkalaki. Since I worked at Haytskhakhot, I would take cigarettes to Akhalkalaki and exchange it for weapons and arms supply.

SM: And were you politicized at that time.

RH: One day, if we get a chance… But I have had enough of us talking about myself.

SM: Could you at least say whether you were a member of any political movement?

RH: I have neither been a Dashnak or Hnchak. I was simply with my country and the people. It is true that the influence of Dashnaktsutyun was at some point dominating, because the Dashnaks were able to supply their detachments with weapons, food, uniforms from abroad.

SM: Before closing this subject, which deserves a separate interview, do you insist that you did fight in Karabakh?

RH: Yes, I fought under Smbat Hakobyan. He can confirm it.

SM: Are you a member of Yerkrapah?

RH: No.

SM: Let’s return to Haytskhakhot factory, where you were appointed Deputy Director by Vazgen Manukyan in 1991. Who was the Director?

RH: Lida Sargsyan. She had been the Director of that factory since Soviet times, since 1985, if I am not mistaken.

SM: Why did Vazgen Manukyan appoint you to that position in 1991?

RH: The country was in chaos. The Soviet Union was falling apart, and mass plundering was underway. There were armed groups, which would invade state-owned enterprises and take away whatever they liked. In fact, they appointed me so that I prevented the factory from being pillaged and restored order, which I did.

SM: In 1993 you become Chief Engineer of Haytskhakhot. What did this appointment mean?

RH: Haytskhakhot was not a factory. It was a union, which included four tobacco processing factories in Tavush, Sevan, Goris and Yerevan, and the main headquarters was in Yerevan. Being a Chief Engineer meant being the second person after the Director in the Association.

SM: In 1994, Haytskhakhot was privatized under Levon Ter-Petrosyan, and you become a shareholder. Was it from then on that you started getting rich, after buying the factory for a song?

RH: I haven’t bought the factory for a song. On the contrary, I have paid quite a high price. In those years, it was one of the most expensive privatizations, because Levon Ter-Petrosyan and his friends were doing their best to make sure I didn’t buy the factory.

SM: Why?

RH: Because I was one of Vazgen Manukyan’s supporters. They were persecuting and driving out all of Vazgen Manukyan’s supporters. They weren’t letting them live peacefully. I was simply kicked out of the country in 1994.

SM: What does “I was simply kicked out of the country” mean?

RH: I meant to say that if I didn’t leave they might kill me. There was an order to kill me. I left Armenia in 1994 and returned in 1995 to run for the Parliament.

SM: Let’s get back to the privatization of Haytskhakhot. How did that happen?

RH: Each enterprise of the association was privatized separately, and I became one of the shareholders of only one of them, the Yerevan factory, together with the staff, about 1,000 people. But it is true that we, Lida Sargsyan, Hrant Vardanyan and me, were the three largest shareholders. Each of us held 23.3% of the shares. That is, the three of us held the main package with 69.9%. I was still the Chief Engineer.

SM: You establish Grand Tobacco in 1996.

RH: I and Hrant Vardanyan, the two of us, established Grand Tobacco. We made important investments to achieve high quality in order to win the home market.

SM: Why didn’t you keep Haytskhakhot trademark and established a new company?

RH: At that time we had such a president of the republic (SM: Levon Ter-Petrosyan), who wouldn’t let us work. I have just told you that I had to leave the country in 1994. I have to say that when I returned to Armenia in 1995 and registered my candidacy for the Parliament, Gagik Jhangiryan cancelled my candidacy illegally a week before the election. That is how they prevented me from becoming a Deputy. This followed by the second stage of persecutions. Again, I had to leave the country. I returned at the beginning of the 1996 presidential campaign to struggle against Levon Ter-Petrosyan. This was followed by persecutions since September and arrests. I wasn’t the only one. A lot of people were like me. Those people are no longer in active. Most of them have left Armenia forever. I remember a guy named Rubo, who imported gas. He is still here. But the rest have left. There were two Rubos, they were friends, both were arrested, and so were many people like them. I remained in hiding until November 1996, until the time of the elections for Avan District Governor. I reappeared from underground on November 6. And on the 10th day of the month, the population of Avan arose against Levon Ter-Petrosyan and his pack, and I won in the election without any political orientation, without support from any political party.

SM: Why did the people of Avan vote for you in 1996?

RH: You should ask them.

SM: Was it because you were a neighborhood tough guy (TN: թաղի տղա)?

RH: Do you really think that my biography, which I related to you, is a biography of just a neighborhood tough guy? Is that all you concluded from all that.

SM: But I don’t think that your activities were particularly related to the population of Avan. That is why I am asking.

RH: People knew how much I had suffered. They knew that I was actively involved in the struggle against Levon Ter-Petrosyan’s administration. At that time, few had such courage. I was one of those who openly supported the opposition and stood by Vazgen Manukyan.

SM: You are trying to say that your election as Avan District Governor was a result of people’s vote against Levon Ter-Petrosyan in 1996?

RH: Yes, imagine that the entire state machine was working against me, but I won with 85% of the votes. At that time people voted not so much for me as against Levon Ter-Petrosyan.

SM: It can be concluded from what you are saying that people back in 1996 had the opportunity to express their discontent by vote, which is no longer possible today. Don’t you think it’s a big difference?

RH: No, it is not so. I do not agree with your evaluation, when you say that people hate the current administration. When people really hate the authorities, they stand up. No authorities can withstand hatred. I understand what you want to say. You mean the vote bribing, which diverts the course of the election. But you are mistaken. No bribe and no other means would help, if people really hated these authorities. It’s simply a group of people who use the new technologies, and the internet to send messages intended to plant the seeds of hatred against the authorities. I am not saying that everything is great about the current authorities. No, there are bad things. But it doesn’t mean that people hate them as much as they used to hate Levon Ter-Petrosyan. Be assured, there is no such a thing. And it is not good if the authorities are loved by everyone. That would lead to stagnation. Healthy opposition and healthy criticism are necessary. At any rate, people don’t feel that kind of hatred you are talking about. Yes, I admit that a part of the people do hate these authorities, but those who hate are not the majority.

SM: All right. In 1996-1999, you were Avan District Governor and continued running Grand Tobacco. In 2005, you relinquished your shares. I have read that you were forced to do that. Is that so?

RH: Where have you read it?

SM: I don’t remember any more. What had really happened?

RH: I sold my shares.

SM: Why?

RH: For different reasons.

SM: Even if you had decided not to work at that enterprise any longer, what was preventing you to remain one of its main shareholders?

RH: In the Armenian reality… (SM: When I turned off the recorder for a moment, RH admitted that Robert Kocharyan had forced him to sell his Grand Tobacco shares).

SM: When do you think you became an oligarch?

RH: I have never become an oligarch and, by the way, I don’t even know what ‘oligarch’ means.

SM: You are among the 5-10 families who are said to be the wealthiest in Armenia and hold the country in their hands.

RH: I don’t understand what families I am supposed to be a part of. I am a member of my own family.

SM: All right. Are you a millionaire or not?

RH: Of course, I am.

SM: In dollars or in euros.

RH: I suppose in British pounds, as well. Listen to me carefully, only between 1996 and 2005, when Hrant Vardanyan and I were the owners of Grand Tobacco, the two of us paid $110 million in taxes. And I am not talking about my other businesses. If I paid so much tax, then judge for yourself how much profit I had… (Laughs).

SM: What is more profitable: soccer or the other businesses?

RH: (Laughs) I have no profit from soccer. It is charity. No one has profited from soccer in Armenia yet; neither me nor the other owners of the clubs. And this is how it is going to be in the next few years. But I hope that soccer will become profitable in the future.

SM: Let’s talk about the restaurant-hotel in Avan. The newspapers wrote that it belonged to your family. What does that mean?

RH: I had never announced it before, but it is registered under my father’s name. It does not mean that the restaurant is not mine. It belongs to my family, which does not mean that it does not belong to me, because my father’s property will eventually be transferred to me after he’s gone, and then to my son, after I am gone.

SM: What other properties do the Hayrapetyans, namely, your father, own besides Harsnakar hotel-restaurant.

RH: My father also has a farm near Abovyan, where cows and sheep are bred. They produce milk, cheese, sour cream and plain yoghurt at the farm.

SM: And what does your father do with dairy?

RH: He sells it.

SM: To whom?

RH: How do I know? (Laughs) If you want to know the truth, 1993 is the last I was there. Can you imagine that should anything happen there they would, again, say that it was my fault.

SM: Let us talk about the scandals related to you, starting with the situation with Bjni. You were blamed a lot for purchasing that company, which was taken away from the Sukiasyans, at an auction in 2008-2009. Were you forced to participate in the auction?

RH: It is ridiculous to say that there was pressure. How can you talk about pressure, when I paid a very high price for that company? It was a commercial deal, which was going to result in more profits.

SM: Didn’t you feel uncomfortable to purchase that company under such circumstances?

RH: What circumstances?

SM: You know very well what circumstances I mean.

RH: No, honestly, I don’t know. What circumstance are you talking about?

SM: That company was taken away from the Sukiasyans.

RH: How come? There was no such a thing.

SM: You want to say that people were deprived of their property and persecuted, pressured, whereas since Kocharyan everyone is a saint.

RH: Khachatur Sukiasyan was subject to tax penalty.

SM: We all know how tax penalties are applied against people.

RH: How?

SM: Do you think that tax penalty was justified?

RH: Since I obtained that company, I researched that issue and I can tell you that the company had never worked in accordance with the law. If you compare the amount of taxes paid under Sukiasyan and during my ownership, you will be convinced, whereas I have achieved only 60% of Sukiasyan’s sales. I am even inviting you to Bjni factory to watch a video, which shows the condition of the factory under Sukiasyan and its current condition, and draw a comparison. You may even speak to the employees.

SM: Have you kept the former employees.

RH: All of them. A to Z. And I have modernized the factory in line with the highest European standards.

SM: Hasn’t there been any staff reduction due to modernization?

RH: No. Although I have equipped Bjni with the most recent technologies to make it an exemplary factory, however, I have not only abstained from making cuts, but also increased the number of employees to 380 with average salary of AMD 100,000 (200 euros). And 99% of the employees are locals, residents of Charentsavan.

SM: Let us talk about the second scandalous story about to the removal of Ararat from the uniforms of Armenia’s national soccer team in 2009.

RH: It was a mistake, a misunderstanding, the reason for which was the quick decision made without preliminary discussions. I had decided to have a ball on the logo. But I had not made inquiries as to where exactly the ball is going to be placed – at the top, at the bottom, or at the center of the logo.

SM: And why did you decide to modify the logo?

RH: I haven’t modified the logo. At that time, the logo of the National Soccer Federation was printed on the uniforms, whereas, according to law, the national team is supposed to have its own logo. That is to say, the issue was not about modifying the logo, but creating a new one. It was under these circumstances that we made that mistake, for which I apologize to everyone. I think that is the only mistake I have made in the soccer area.

SM: So, wasn’t there a single person who would give you advice, a warning that you are making a mistake. Do you rule everything single-handedly?

RH: Now listen, I have been silent up until now, but now I will speak up. It is true, I rule single-handedly whatever belongs to me, with all the responsibility associated with it. But I do take all the responsibility upon myself. And I always ask for an opinion about things that do not belong to me. That is what happened in regards to the logo. I turned to Tigran Torosyan, then the Speaker of the National Assembly, to get his opinion. I wanted to place the ball below the existing logo, but he advised me to place the ball in the middle of the logo. And when there was a debate about that issue, he was not man enough to announce how it had really happened. Yes, I had not said anything about this until now, but it was the former National Assembly Speaker who had advised to place the ball in the middle of the logo. I made a mistake and I admit to it. The opinion of the nation, the people, and the society regarding such general issues is very important for me. I repeat I had turned to Tigran Torosyan, the Speaker of the National Assembly, with respect to the logo issue.

SM: But why him? How was he related to soccer?

RH: It is the National Assembly that adopts laws.

SM: You want to say that the logo of the national team uniforms is regulated by law?

RH: The National Assembly has adopted the law on the national coat-of-arms. That is why I called the Speaker of the National Assembly and asked for advice whether I could place a ball below the existing logo, by the example of the Russian logo. He said he would call me back. He did call me back and said that I could put it in the middle.

SM: Placing the ball in the middle meant removing the image of Ararat. Did he know that?

RH: I can assure you that he did not know. Yes, I am saying that I have made a mistake. But it is not a fatal mistake; otherwise we should all go and hang ourselves from Ararat.

SM: Don’t get me wrong, my concern is that there is a management issue. Any decision-maker, no matter what field of activity it is – economic, political or other – should have one or a few advisors who are capable of telling that person he/she is wrong.

RH: See, I have purchased a new bus for the National team with colors matching the uniform and other peculiarities. They brought the bus, and I examined it carefully. But there was one thing that I wanted to remove because I didn’t like it. A.M. told me that I was right, and so did the Director of the Federation. I want to say that we discuss the issues. True, my nickname is ‘Nemets’ but I don’t act like Hitler. Any issue that is beyond my competence and professional activity is put up for discussion.

SM: Let us talk about the “Three Oligarchs vs. Haykakan Zhamanak” case. Was it worth responding in such a way to the article published on October 14, 2010, even if we assume that the journalists had made mistakes? Don’t you think that demanding that a newspaper pay AMD 7.5 million, which is about 14,000 euros, was a disproportionate measure?

RH: I don’t agree with you. Are you talking specifically about me?

SM: The three of you.

RH: Let us talk about me, if you don’t mind.

SM: But you were together.

RH: Of course, were.

SM: What does it mean to require enormous funds from a newspaper, while everyone knows the condition of the printed media? Explain your logic to me?

RH: You are a journalist and a historian by profession. Right? Then let me answer you with a question? Very bad things are written about me. Do you believe that I sell drugs?

SM: I don’t know. But my question was not about that.

RH: Hold on a minute, am I involved in trafficking of women and drugs? I wrote to that person (JN: Nikol Pashinyan), asking him to publish a retraction, because it was all a lie. He refused by saying that the information was taken from another source.

SM: Yes, it was from some Smbat Karakhanyan, Head of the Union of Russian Armenians.

RH: Then he should have requested refutation from that person. I don’t know what that source had written. There is no such person in reality; he is their agent. There is no such a thing. About two months before that article that same newspaper had spread information that I had supposedly beaten up a policeman. I wrote to the paper that it was a lie and that they were simply compromising me and demanded that they publish a retraction. He refused. Then I went to court. I am honestly telling you all this. Judge for yourself. I sued the newspaper, demanding maximum compensation. But in court, the representative of the newspaper offered reconciliation. I said I would withdraw the charges if the newspaper agreed to publish a couple of lines of retraction on its first page. He agreed, and I terminated the proceedings. But Haykakan Zhamanak failed to abide by our agreement and did not publish a retraction. Not only did they refuse to publish a retraction, but also continued acting in the same spirit. Now you are aware of the two stories. That person (JN: Nikol Pashinyan) slings any possible and impossible mud at me day and night. Tell me, please, what am I supposed to do?

SM: Do you have proof regarding the first case?

RH: I have all the court papers; I can show you.

SM: You want to say that that after this precedent you decided to take severe measures against the newspaper, so that they learn a lesson?

RH: Let me ask you a question. If you think that I should not have acted that way, what do you think I should have done?

SM: Sue them as you did and demand 1 dram as a symbolic compensation.

RH: They would pay that symbolic 1 dram and would resume doing the same thing all over again the next day.

SM: Have you noticed any changes after the “Three Oligarchs vs. Haykakan Zhamanak” case?

RH: Sure. They haven’t written any lie about me after that trial, although they resumed it recently (JN: he means after the Harsnakar case).

SM: What did you do with the money you received?

RH: I gave it to the Kharberd orphanage located near Yerevan. I doubled the amount, and they were able to build a boiler house. May there be some use from Nikol Pashinyan to this country, these people. Let me add something: it is different with your news outlet; the journalists respect the rules of professional ethics.

SM: Not always.

RH: You guys don’t attack somebody’s personal life and don’t insult them without being punished. You can’t imagine what is going on here. Only because I am not on Levon’s side, all kinds of rumors are spread about me. Let me tell you one thing: I have always been disgusted by Levon Ter-Petrosyan and the others who write about me. Due to my friendship with Andranik Kocharyan (JN: former Deputy Minister of Defense, member of March 1 fact-finding group and, until recently, a member of the administration of the Armenian National Congress), I have helped them in many situations. For instance, when Nikol Pashinyan’s newspaper was shut down, I was giving him money for a year, so that he can keep his newspaper going, although I had never spoke about it. As far as Shogher Matevosyan is concerned, how would you explain taking Chopard earrings from one person and attacking another, following an order? Is it an honest thing to do? These people became my enemies when, in 2007-2008, I refused to support Levon Ter-Petrosyan and finance his campaign, something I would never do in any case. They tried to scare me, but I am not the type of person to be scared. Undoubtedly, that is why I am “guilty” and a “criminal”. And, beyond doubt, that is the reason why they feel they have a right to sling mud at me on their pages. And now they are imposing an innocent corpse on me without asking themselves whether it is fair. I neither was there, nor was I aware of it. Nothing. Why are they imposing the innocent corpse on me?

SM: Very good, let us talk about Harsnakar. Many questions come to mind. First of all, were you there or not?

RH: Of course, not. Right now I am repairing my house and live here with my family.

SM: Where is here?

RH: At the Soccer Academy, the hotel… because my house is being repaired (JN: The Soccer Academy is a couple of dozens of meters away).

SM: That is, a few meters away from the crime scene?

RH: A few meters, 10 meters, 100 meters. I wasn’t there. I wasn’t aware.

SM: Have the police interrogated you after the incident?

RH: Of course, I have been interrogated twice.

SM: What was your status? Were you interrogated as a witness? What was your status?

RH: I am not a witness. How could I be a witness if I was not there?

SM: Which means you are neither a witness nor a suspect? Nothing? Then you will not have to appear in court during the trial?

RH: I don’t know. I am not a judge. It is up to a judge to invite me to the court. How do I know?

SM: You are saying you have been interrogated twice. Was it official or not?

RH: Of course, it was official.

SM: Do you mean to say that the protocols of your interrogations have been attached to the case?

RH: Yes, of course.

SM: Your bodyguards…

RH: I don’t have a bodyguard. They are not my bodyguards.

SM: You don’t have bodyguards?

RH: Of course not.

SM: How come? It is impossible.

RH: Why is it impossible?

SM: Because everyone has a bodyguard.

RH: Who do you know?

SM: Maybe they should be called something other than a ‘bodyguard’?

RH: I have friends who accompany me. My workers are with me.

SM: Tell me the truth.

RH: I am telling the truth.

SM: So, they are your friends.

RH: Yes, my close friends, relatives, workers. They are always with me.

SM: If I understand it right, these people who accompany you are jobless, if they are constantly with you. Do they live on love and fresh air?

RH: For instance, he… (JN: RH point at one of the four men sitting at a table nearby) makes $20-30,000 a month. How much will I have to pay to hire him as my bodyguard? How much?

SM: In a word, you insist on having no bodyguards.

RH: Of course, I don’t. I have workers who are always by my side.

SM: And they have such income that they can afford being by your side the whole day long.

RH: Of course. Don’t you believe me? Usually, I don’t lie, I tell the truth. And I am saying that I don’t have any bodyguards.

SM: Let’s continue.

RH: If my assistant accompanies me abroad, does it make him my bodyguard?

SM: Certainly not.

RH: My dear, I am usually accompanied by two people: a girl and a boy. As many as two persons.

SM: Let me tell you that it is strange that you are accompanied by 5 cars, transporting not your bodyguards but simply friends.

RH: In France, a brother does not visit his brother without making prior arrangements. Is it right or wrong? Yes, people don’t visit each other without notification. But here I can take you to my father’s friend’s place; I can also take my wife along and go to have dinner at their place. You are right, there are no such things in your country. I cannot prove what I am saying. You have come from such a country, where people lead a different life-style. It is different here. I cannot sit and have a meal alone; I am being honest with you. I cannot sit at a table only with my wife and daughter. There should be at least 5-6 people by our side.

SM: Fine, let us return to the Harsnakar case. It is said that the restaurant staff beat up the five military doctors, which casts doubt about the policy of the restaurant staff. How do you hire such people?

RH: I am not the one hiring.

SM: Then who is it?

RH: At this moment, as I am speaking to you, we need 50 employees. We place ads, people respond, we invite them to an interview and make a selection.

SM: Who conducts the interviews?

RH: The director.

SM: And who exactly conducts interviews for Harsnakar?

RH: The director.

SM: Who is the director?

RH: Hrach Zohrabyan.

SM: Was it you or your father who hired him?

RH: My father.

SM: Based on what criteria did your father appoint him a director? Were there any criteria or was it based on family or friendly connections?

RH: I don’t know.

SM: Family and friendly connections?

RH: It is possible.

SM: Did that tragic incident make you think about the quality of your workers and that they should be educated in their field of activity, starting from waiters.

RH: In fact, yes. I wish the waiters were educated. I sent six waiters to Italy to get training for Harsnakar restaurant in Sevan at my own expense. But they fled, they didn’t return.

SM: Do you mean that your efforts to educate your employees have so far been unsuccessful? Hasn’t there been any success at all?

RH: No. The issue of waiters is quite serious in Armenia. They are usually quite far from that profession. You don’t know our reality very well. Here, the waiters…

SM: Are you saying that if you offer your waiters to train abroad, they will refuse?

RH: Yes, I am ready to pay for everything, but they refuse to study. I can say why. A waiter gets $100 of tips a day, and if he leaves for training, then he will lose that $100. But, at any rate, they don’t want to study. Understand this. Waiters are really a big trouble.

SM: And what about your managers?

RH: My managers are brilliant and educated.

SM: How many of them are there?

RH: Three. And all three of them hold university degrees.

SM: It is said that a manager is involved in the June 17 case.

RH: None of the managers are connected to this case.

SM: So, only the waiters are involved? Are all of those fifteen people, who are said to have participated in the beating, waiters?

RH: There weren’t fifteen people.

SM: So, you want to say that only those six arrested people have done the beating; or seven people, since one of them has been released.

RH: There weren’t seven of them at the beginning. There were three, and then it became six.

SM: According to the plaintiffs’ attorney, seven people were arrested. Then one of them was released.

RH: He is lying.

SM: Why would he lie?

RH: At first, three people were arrested, then one was released, and then four more were arrested.

SM: All right, at any rate it’s a large number. How do you explain that at least six of your employees have acted that way?

RH: It is a terrible, disgusting, monstrous thing that was carried out with monsters’ hands. It is inexplicable for me.

SM: In any case, it is obvious that you have a serious issue of managing your employees.

RH: Sure, sure. Who says there is no such problem?

SM: But at the beginning you were deny any responsibility.

RH: But I am not the manager. I am the owner. You are confusing everything. Listen to me, five days ago, an employee of Harsnakar in Sevan had left the workplace, took a ride on a powerboat, those that drag balloons, fell off of it, breaking his ribs. Is it my fault? He left his job, while he was supposed to do something else. And what was I supposed to do here in Yerevan? If that guy died, would they, again, claim that it was my fault?

SM: Let us go back to the Harsnakar case. How did you learn about the incident on June 17?

RH: The director gave me a call. The restaurant worked that day… there were wedding parties in two places. The manager stepped out of the wedding place, found out that there was a fight and gave me a call.

SM: And were you at home?

RH: Yes.

SM: And what did you do?

RH: I cannot say more than this, because preliminary investigation is underway.

SM: Did you at least go there at once?

RH: Listen to me carefully. I am not going to add anything more, because it will be considered an attempt to interfere with the investigation. It should be taken into account that there is an issue of investigation confidentiality.

SM: At any rate, you insist that you weren’t there.

RH: In fact, I would beg God to be over there. There is only one thing I would ask of God that day: to be aware ahead of time about what was going to take place or to be there. Had I known ahead of time or been on the spot, no such thing would have happened. Had I known that there was a conflict over there, people misbehave, this wouldn’t have taken place. I would only ask God to know about it.

SM: People have expressed doubts that your employees would hardly dare to do such a thing without your approval. It is said that they called you and you told them: “Finish them off!”

RH: Those are tall tales. The most ridiculous thing is that I know those six people by heart and I know who picked the fight…. The driver, who had never fought in his life. And it is incomprehensible to me. Some funny things come to my mind… that he was bribed… There is no such thing. There can’t be such a thing. Such things would come to my mind.

SM: That is to say, you were thinking that it was done to entrap you?

RH: Yes, something like that… because the fight was picked by a person who had lived his whole life like a chicken… the driver, the driver alone.

SM: Whose driver?

RH: The restaurant manager’s driver… the one in charge of delivery… The driver, who had never had a fight in his life.

SM: do you think those six arrested people are the real offenders?

RH: Let me decline to answer, because the investigation is still underway. As soon as the case goes to court, I am ready to have a detailed discussion on this case with you, as much as you please… with substantiations. Believe me, I have one son. I swear to my son, I was not aware… I am not saying it for the record… I can say that all of my phone calls have been examined. The Levonian MPs even demanded… The examination of my phone calls did not prove my being aware. That is why they have shut up and mind some other business. You saw that a day before yesterday, it was said that it is not against Ruben Hayrapetyan. People already openly announce. …They are encroaching on my home, my family. Say, I am guilty, I am bad, very bad. Why should my children be held responsible? (JN: implies the August 7 march, which stopped at his house in Avan).

SM: All right. After that incident, your father or, I don’t know, the director…

RH: You are already interrogating me.

SM: Is there a party at the restaurant.

RH: Of course not. It is shut down.

SM: Did the restaurant shut down after the incident?

RH: Of course not.

SM: There was also a lot of talk about you leaving for Ukraine with Serzh Sargsyan two days after Avetyan’s death. Is that true or not?

RH: Of course not. I will tell you even more: I cannot even leave my house, look into people’s eyes. I feel ashamed of communicating with people, because an innocent corpse has been brought…

SM: So, you didn’t leave for Ukraine, as the rumor has it.

RH: Of course not.

SM: How about Serzh Sargsyan?

RH: Serzh Sargsyan paid an official visit. I even cancelled all of my business trips, because I wasn’t coming out of the house.

SM: By the way, have you gotten in touch with the family of the deceased.

RH: Whose family?

SM: The family of the deceased.

RH: Why should I have done that? Let whoever is associated with his death contact them. How am I associated with that man’s death to get in touch with his family? Whoever has done it, let him get in touch with them. A few rascals have done it, so let them give an answer.

SM: Have you exerted pressure on the investigative team to extend the time frame given to the plaintiffs’ attorneys for them to familiarize themselves with the criminal case. Initially, they were given only two-three days.

RH: No. To be honest, I wasn’t even aware of that. You know, this is why I have relinquished my Deputy powers, so that they don’t find fault with me for exerting pressure on this and that person.

SM: No, I meant in a good sense.

RH: Honestly, I am not aware.

SM: The Harsnakar case is reminiscent of the Aragast café case, which resulted in Poghos Poghosyan’s death on December 24-25, 2001.

RH: Where is the similarity? They are completely dissimilar.

SM: Why? Are you saying that back then bodyguards beat the victim, and now it is not the bodyguards?

RH: No, I wouldn’t say such a thing.

SM: Back then it was a matter of arrogance – “Hi, Rob” – and the person is beaten to death. This time, too, I interpreted it as another matter of arrogance, maybe… I don’t know… it was about attitude, position… That too, right?

RH: You speak based on what you have heard, but, unlike you, I was present there. I was there on the day of the Aragast incident. I was sitting a couple of meters from Poghosyan, at the neighboring table.

SM: Did you know him?

RH: No. There were four of us sitting at the table next to his: me and journalist Satik Seyranyan. Everything happened before my eyes. I don’t want to talk about it or draw any parallels with the current case. I would just like to tell you that there is no similarity between these two cases. Both of them are monstrous. But their causes are completely different, and these two incidents are absolutely dissimilar.

SM: Suppose these two cases have nothing in common, in any case, we have to take notice that two people have been brutally murdered for no reason within a range of ten years. Does it not attest to some kind of aberration?

RH: Let me tell you that what has taken place is something terrible, unforgivable, which has caused to great pain and until now I don’t know what to do. I am not trying to justify myself before people. I can even say that today is the first time I speak to a journalist about this. I had been silent up until now, because a terrible had happened, which has been deliberately politicized and artificially linked to my personality to such an extent that I have been directly accused of murder, which is unacceptable, when it is done without investigating the case and finding out all the circumstances. There exists such a thing as “presumption of innocence”. A few rascals, lowly people have taken themselves for an investigator, a prosecutor, a judge and sentenced me within a day. Things like this were happening in the times of Stalin ort Hitler. A decision was made on the spot, and charges were pressed against a person. The investigation will come to an end, the National Assembly will resume its work; I have the right to deliver a speech on the very first day. Then will I speak and say everything. Yes, I think that a very bad thing has happened, that an impermissible deed has been done, that there is a group of people in our country who think that they are non-punishable. But I don’t belong to that group and don’t even want to belong. Thank God, our President does not tolerate impunity even for his close circle, I can assure you. It would be impossible for me to be talking to you right, had I been even slightly guilty. Had I the slightest guilt in that case, the President would have already arrested me. Be assured. You know what? They’re trying to sling mud at our country, but that is not so. I admit that there are bad things, but not impunity. Today, whoever is guilty gets punishment. Yes, there is bad atmosphere in this country, an atmosphere of inability to forgive each other, tolerate each other; but there is no impunity. There is no such thing. Be assured that the guilty will be held accountable.

SM: Maybe that is what will happen this time. But how about before?

RH: No. We can say that the guilty were punished before, as well. And that is how it will be in the future, too. As long as Serzh Sargsyan is the President of the republic, that is how it will be.

SM: If we look at the events from a distance doesn’t it seem to you that the country has taken a different course since Kocharyan’s presidency?

RH: I agree with you to a certain degree. There have been many injustices in the past fifteen years. But if we thoroughly examine the years of Serzh Sargsyan’s presidency, we will see that there is no impunity.

SM: You mean Serzh Sargsyan is not continuing Robert Kocharyan’s work?

RH: No. Serzh Sargsyan is continuing his own work. He will not let any member of his party go unpunished. I am certain about that, I guarantee and will eat my hat.

(…) At this point, I turned off the recorder, and the conversation went on without recording; then we return to the Harsnakar case.

RH said that when the parliament resumes its work, he will withdraw his Deputy powers until the end of the trial, after which he would relinquish them again.

RH: They shout: “Nemets is murderer”. Why does he shout? …Is he an investigator or has he been there? …He has “witnessed” it… Why does he shout ‘murderer’? Who are they? Do they have a right to shout? I am a citizen of Armenia. I have a right to be defended, too, don’t I? Why do they shout ‘murderer’ to me? What if later on it turns out that I have nothing to do with all that stuff, if the investigation comes to that conclusion, what are they going to do?

SM: At some point you said you had an impression that it has been an attempt to entrap you. Let’s assume that it was true. Who wanted to entrap you?

RH: Whoever is against the authorities. Don’t you see that my personality is not targeted by all of this? …

SM: That is, you as a sample of the system…

RH: No, not the system.

SM: Administration.

RH: Not even administration. Why administration and not authorities.

SM: But why would it be done through you.

RH: Because I have withstood…. I haven’t been a traitor. Try to see when the campaign of the wolf pack against me started, because they are a wolf pack. You call these news outlets oppositional, and I call them ‘wolf packs’. They arose against me following an order, when I refused to support Levon Ter-Petrosyan’s candidacy.

SM: But you are not the only one who made such a decision.

RH: Listen to me carefully, I am the only one.

SM: No, you are not. For instance, there is Samvel Aleksanyan and so on…

RH: I don’t want to speak about others. I only speak about myself. I don’t care what other have done, what games they have played. Who gave Levon Ter-Petrosyan money… Write about Prosperous Armenia Party, it was also on the authorities’ side… Levon Ter-Petrosyan or his newspapers. (JN: Here RH fails to express his ideas clearly, which implies that he was confused). …Who finances them? Who gives them orders and sends them to my house? Who brings them in a bus and unloads them in front of my house? You’d better research that to see who they are. People are transported from Abovyan and unloaded in front of my house so that they shout: “Nemets is a murderer!”

SM: I haven’t seen anything like that.

RH: What are you saying? Do you think I am telling a lie?

SM: I participated in the August 7 demonstration and did not see anything like that, except that we marched past your house. We stopped for a second and moved on.

RH: And why did you stop? What is the fault of my son and my family members? Why did you stop in front of the Mayor’s house and scared five underage children? Is that correct? Is that honest? All right, I am bad, let’s say I am bad. What does my home have to do with it? Are you encroaching on my family? Are you going against my family? Has the Armenian nation turned into a worm? Has it been monsterized? How is it connected with my family? All right, I am bad, very bad. What is the children’s fault? What is the fault of the Mayor’s children? His eldest child is 13 years old. Let’s say the Mayor is bad. The eldest child is 13, while the youngest is two months old. What is the fault of these five children? Why? Is that democracy? Is that freedom, truth? They go yelling: “We have come to liberate Avan.” You have seen with your eyes who they were, how many they were. Do you think these people came on their own initiative? It is you, as a journalist, who went there out of professional interest. Why isn’t that snowball getting bigger?

SM: That is a different story.

RH: What story?

SM: Do you know why?

RH: Of course, I know, of course I do.

SM: Let us not comment on it. (TN: There appears to be an error in the original Armenian version of this statement: “Չմեկնաբանենք”. Instead, the journalist has probably said: “Shall we comment?”)

RH: Why? Who are they? …Hired people. Do you really think that in this tiny Armenia I am the person who doesn’t know who communicates with whom. 45 days have passed since the incident; do you think I am one of those who doesn’t know who gives and gets orders?

SM: Do you really think that the civil movements are coordinated from afar?

RH: Do tell me, who is Garegin Chugaszyan? He is Robert Kocharyan’s puppy. Who is Hranush Kharatyan? Robert Kocharyan’s person. What are they supposed to do? They are supposed to weaken, disgrace and compromise the people who are loyal to Serzh Sargsyan, so that the Prosperous Armenia comes to power with Robert Kocharyan. To whom is it unclear? They are a wolf pack: the Prosperous Armenia, Levon, all of them have united… That is their struggle. It is not against me; they are trying to weaken Serzh Sargsyan. (JN: Garegin Chugaszyan and Hranush Kharatyan lead the initiative group of the Vahe Avetyan civil movement). If you want to come, you are welcome, come on. Let these people take a glance at the sixteen years of their biography. There are people… Why does he conceal the sixteen years of his biography? And that person is supposed to come to power? Who doesn’t understand what this is?

SM: And how do you explain the “close relationship” between Levon Ter-Petrosyan and Robert Kocharyan?

RH: How shall I explain? The only thing I know is that they want to destroy the country. That is not close relationship. They have united in order to destroy the country. Who doesn’t understand it? …Garegin Chugaszyan (JN: a barely audible word) uncovered their faces immediately… Who are the rest of the brats? … I know how much money they take and come over here. I know by heart who gives money, what they do. I know everything, each and every little thing, day by day. Through whom they take the money, everything… You may not know, but I am not the kind of person to have no access to such information.

SM: For example, there is this young man, Davit Sanasaryan. (JN: Davit Sanasaryan leads “We Demand Punishment for Everyone Guilty of What Happened at Harsnakar”). Do I, as a citizen, have a right?

RH: He has announced there is a threat of danger from Ruben Hayrapetyan… You, worm, would Ruben Hayrapetyan soil his hands by punishing you?

SM: I haven’t heard that. But doesn’t he have a right?…

RH: What right?… Of course, he doesn’t.

SM: …to struggle.

RH: …have a right to accuse me of murder.

SM: He doesn’t accuse.

RH: What does he do then?

SM: He says: “We are not against Ruben Hayrapetyan; we want fair investigation.”

RH: And who told you that the investigation is unfair?

SM: There are doubts about that.

RH: What doubts? And if I say I have doubts regarding Davit Sanasaryan. I think he is a Turkish spy. Shall I publicize it? Do I have a right to publicize it? Do I have a right to go and stand in front of Davit’s house and say: “Davit, I doubt.”

SM: I asked questions to the attorney regarding these doubts. I asked him to explain objectively the grounds for the doubts, and he explained it to me. He said quite logical things.

RH: Listen, listen, listen… What are you saying? Maybe you have recently (JN: spoken) to the attorney… Two days later… the same day… What does Davit know to shout ‘murderer’. How Does Davit know that I am a murderer, when he shouts ‘murderer’.

SM: I have Davit’s interview. He says: “I am not concerned about that person. I am interested in the fairness of the investigation”.

RH: Very good. He is quite right. Who says no? Then let them go to the Prosecutor’s Office, stand in front of the investigator and shout: “We demand justice!” What does my house have to do with it?

SM: I understand.

RH: Yes, I may also join them, go and shout: “Justice!” Is it normal? But what’s the connection?… that you pass a verdict on a man. You accuse him of a crime. That is what I am saying. I am not saying he doesn’t have a right. Who says he doesn’t?

SM: I personally salute the existence of those guys.

RH: Listen, I had honestly decided to join them on the candlelight vigil. I was going to join them and say… at the very least… I was going there to say: “Listen, you don’t even know where your relatives are buried… But, anyway, I am joining you. I, too, condemn”. But twenty days ago they created a group with the intention of bankrupting me. How are we supposed interpret this? Why do you want to bankrupt me? I want to understand. You want justice? But what does their method mean? Yervand Manaryan… He is Levon’s puppy. A graybeared, a normal man, who has grown old… He is Manaryan. He says: “Nemets is a murderer”. Why? Dear Levon, when you killed and put the blame on Vano; and until this day Vano… Unlike him, whatever I have done in my life… things happened… I have done things and have taken the blame. I was always saying: “I have done it”. Yes, I have happened to slap someone and have said: “I have done it”. Yes, I have happened to insult someone and have said: “I have done it”. Or: “I have done the right thing”; or, if I have been wrong, then I have said: “Sorry”. I am that kind of a person. As for the others, to whom you refer as ‘thick necks’. I am not like them. If I make a mistake, I stand up and express a public apology. I have never avoided it. I have made a mistake… I am a human, aren’t I? I can err. It has happened a lot of times: making a mistake and then publicly apologizing for it in media. Unlike others, I don’t hide behind other people’s backs. Unlike them, if I need to do something, I do it openly. Whereas Hranush Kharatyan… You will soon listen to my interview, where I am going to announce… Hranush Kharatyan, Garegin Chugaszyan, Davit have terrorized my family? They have terrorized my friend’s family? They negotiate with the policemen, flatter with them, and the policemen, wanting to make sure nothing bad is written about them… they bring them to my house, to my friend’s house, they scare children. Now they will see what terrorizing really means! Their families are going to get into big trouble with me. All of them are going to get diabetes. They will be scared of me until death. I am going to say this openly. If they are encroaching, I am capable of keeping and defending my family and the families of my circle. They have turned into something of instinctive nature… Am I going to allow them to attack my children, while my sick wife sobs? Am I going to swallow all that? I will do it, and you will see it, openly. You will see what havoc I am going to wreak on Garegin Chugaszyan, on that rabbit. There is an animation, where the cat comes and stands before the dog and thumps his paws. Well, you will see how that Garegin is going to kiss my hands every day and leave. Do understand that the incident took place at the restaurant. Then go and stand before the restaurant, not my house. What does my house have to do with it? What does Taron’s house have to do with it? When they went there the first time, rang the bell: “Shame on Taron!”… We said: “Fine, let us forget it this time”. They went toward my house, so many… I said: “Fine, let them do it”. What is it? Bankrupting… What is that?… What’s its name?… They have created a thing, signed under it that they are going to fight for bankrupting me. They think that, like them, I also have stolen, purchased my property for a song like those Grzos. And who finances them? Dodi Gago. That’s right! Who doesn’t understand what this is? Why would they march against my house? What is my child’s fault? I am bad, say, I am guilty. If I got arrested, if I were guilty indeed, were they going to break in and slaughter my family? (JN: There is noise in the recording). I promise to put a stop to this; I am going to put an end to accusing people outside the law. I will be accused, I will be convicted, I promise that, but it must be a lesson for whoever makes illegal encroachment against someone else; whoever trues to put oneself above the law, be it a journalist or Davit…

SM: You keep talking about punishing. Why don’t you call a press conference and say what you want to say?

RH: Let me answer you. They accused me of murder from the very first day. Whatever I would say would be regarded as pressure against preliminary investigation.

SM: You prefer to keep silent, rather than…

RH: I will keep silent until the case goes to court. After that I will be able to talk about everything and in detail. I will begin speaking as soon as preliminary investigation is over, because if I try to speak right now, they will say that I am trying to give directions to the investigation.

SM: Would you agree if we said it in one sentence, in Levonian vocabulary, that this incident is a manifestation peculiar to a criminal administration.

RH: No, I don’t agree.

SM: You mean this is a regular tragic incident?

RH: No. This is the consequence of cynicism, shamelessness and ugly attitude. What does it have to do with the administration or the authorities?

SM: Do you want to say that it is not the authorities that are at fault, but rather it is Armenia’s society that is ignorant?

RH: Yes, the society is ignorant.

******

This is where the recording ended, but not our conversation, which went on after turning the recorder off and during which RH said some interesting things. I was able to take a quick note of the important parts.



About Harsnakar

RH told me that he did not understand what had happened, because two or three of those arrested were not supposed to be there. They were not where they should have been, and RH doesn’t understand what business they had over there. Besides, he made me hear once again that the staff would never resort to violence, had the customers refrained from provoking them, thus insinuating that everything had erupted from the military doctors’ conduct. Then he began talking about customers’ conduct in general, which makes the work difficult. He told me that every person who works at the hotel and the restaurant principally tries to avoid having problems and fights. Thus, whatever happened was not supposed to have happened, and that he found it completely incomprehensible how it had happened.



About Levon

“Levon, you have introduced impunity to this country,” he said. “For twenty years, we have lived in a very bad system and we want everything to change at once. But we have learnt everything from them” (JN: from Levon Ter-Petrosyan and the Party of the Armenian National Movement). He explained that Levon Ter-Petrosyan was the one who got in touch with him, first in 2005 and then on August 21, 2007, and that Levon Ter-Petrosyan has personally paid him a visit twice at Harsnakar hotel in Sevan with the purpose of talking RH into supporting him in his 2007-2008 presidential campaign. Later on, again, he has tried to persuade him thanks to Davit Matevosyan.



About Relinquishing Deputy Powers

RH told me that at the very beginning of the National Assembly’s session, on September 10, he will exercise his right of speech and will withdraw his resignation. He said he would remain a Deputy until the end of the trial, and only after that he would resign.



About Kocharyan

Kocharyan is his nightmare. RH again referred to the sale of his share of Grand Tobacco in 2005 and admits that it was Kocharyan who forced him to do so. Also, he reminded me that he was arrested in 2001 (but we did not develop that topic). He sees Robert Kocharyan’s shadow behind the alliance between the Prosperous Armenia Party and Levon Ter-Petrosyan.



About His Past as a ‘Street Boy’

He admitted that he used to be a ‘naughty’, ‘aggressive’ boy, but denied having been a gang member (TN: գողական), a criminal, a bad boy. He refuted the story I had heard about him having knifed someone and served time in prison. He refuted that, but, at the same time, admitted to having been taken to the police station a few times but walked away without a trial.



About the “Despotism” of the Environment

RH expressed philosophical thoughts about people like him becoming the victims of their environment, which compromised their authority. “We are the captives of our own environment.” To show an example, he recalled his father’s uncle’s grandson, who repeatedly took advantage of their blood relationship by displaying unacceptable conduct, ordering very expensive food and failing to pay the bill. He remembered having received a call from the director of Bellagio, after his father’s uncle’s grandson had been unable to make a payment, and he had to pay his bill. Now RH has erased that person and his mother from his life. By the way, that person is now in prison, and RH had done his best to make sure he received maximum punishment for his latest offence.



About the Political Administration

RH said that the authorities and the administration should not be blamed for everything. He said that twenty years of independence is a very short period of time, and it will take time for Armenia to change.



About His Charitable Undertakings

He said that the Avan Soccer Academy and the soccer fields located behind Harsnakar hotel-restaurant were constructed on his land and, by doing so, he has effectively donated 15 hectares of land to the Mayor’s Office.



THE END

Interview conducted by Seda Mavyan

Translation by TheTruthMustBeTold.com

This translation of the interview may not be reproduced in whole or in part attribution to TheTruthMustBeTold.com

Share